تاثیر تمرینات هوازی بر سطوح سرمی فاکتور رشید فیبروبلاستی -21 و نیم رخ متابولیکی در زنان غیر فعال

فاکتور رشد فیبروبلاستی-21 (FGF21) با کمک به عملکرد انسولین در برداشت گلوکز توسط سلول های چربی، از بروز چاقی ناشی از رژیم غذایی و پرخوری جلوگیری می کند. پژوهش حاضر تأثیر تمرینات هوازی به سطوح FGF21 و شاخص مقاومت انسولین ( HOMA-IR) را در زنان غیرفعال مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور 18 زن چاق یائسه و غیرفعال (شاخص توده بدن >30 کیلوگرم بر مترمربع، 65 - 50 سال) به طور تصادفی به دو گروه تجربی (10 نفر) و کنترل (8 نفر) تقسیم شدند. گروه تجربی در 12 هفته تمرینات هوازی دویدن روی تردمیل در شدت 80 - 60درصد ضربان قلب پیشینه، 45 - 15 دقیقه در هر جلسه، سه جلسه در هفته شرکت کردند. سطوح FGF21 ، انسولین و گلوکز و شاخص های آنتروپومتری قبل و 48 ساعت بعد از آخرین جلسه تمرین اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون تی زوجی، تی مستقل و آزمون همبستگی پیرسون در سطح معنی داری 0/05>P انجام گرفت. نتایج نشان دهنده اجرای تمرینات هوازی سبب افزایش معنی دار FGF21 سرم 0/039=P در گروه تجربی شد ولی تفاوت معنی داری بین گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نشد. سطوح انسولین ( 0/032=P)، HOMA-IRو 0/003=P برخی شاخص های آنتروپومتری 0/05>P در گروه تجربی با کاهش معنی دار همراه بود و تغییرات بین گروهی HOMA-IR و 0/041=P ، گلوکز 0/034=P و برخی شاخص های انتروپومتری 0/05>P نیز معنی دار بود. نتایج آزمون همبستگی پیرسون هیچ ارتباط معنی داری بین سطوح اولیه است و تغییرات FGF21 با سطوح اولیه و تغییرات فاکتورهای خونی و شاخص های آنتروپومتری نشان نداد. بنابراین تمرینات هوازی احتمالاً به واسطه تنظیم سطوح FGF21 در پیشگیری و درمان چاقی و بیماری های همراه با آن نظیر سندرم متابولیک نقش دارد و می توان آن را به عنوان یک پروتکل درمانی غیردارویی و غیر تهاجمی در زنان چاق یائسه غیرفعال توصیه نمود. با این حال انجام تحقیقات بیشتر جهت تعیین مکانیسم مولکولی واسط ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

تمرینات هوازی ، FGF21 ، مقاومت انسولین ، زنان چاق