تأثیر شاخص های فرم شهری بر میزان استفاده از اتومبیل شخصی و مصرف انرژی در مناطق شهر تهران

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 920

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_BAGH-10-26_001

تاریخ نمایه سازی: 24 مهر 1393

چکیده مقاله:

براساس تخمین نهادهای بین المللی ، ایران در حال حاضر هفتمین انتشاردهنده گازهای گلخانه ای است ، ضمن اینکه میزان رشد انتشار در آن نیز نسبت به متوسط جهانی آن بالاتر است . علاوه بر این ، سالانه هزاران نفر از شهروندان ایرانی به دلیل هوای آلوده ناشی از احتراق سوخت در اتومبیل ها راهی بیمارستان شده و بسیاری از آنها به همین علت فوت می کنند. به غیر از خسارت های جانی باید به خسارت های مالی انتشار دی اکسید کربن و سایر آلاینده ها اشاره کرد به گونه ای که طبق آخرین آمار بانک جهانی در سال 2006 ایران از لحاظ میزان خسارت وارده ناشی از دی اکسید کربن و سایر ذرات معلق در جایگاه چهارم قرار دارد ، به این معنی که خسارت های مالی وارد شده ، در مجموع ، 2/6 درصد از حجم تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد. بنابراین به نظر می رسد یک راه حل اصولی آن باشد که طرح های شهرسازی و سیاست گذاری های توسعه کالبدی از نظر تأثیرشان بر مصرف انرژی و انتشار آلاینده ها مورد ارزیابی واقع شوند. دستیابی به معیارهای لازم برای انجام این ارزیابی ها مستلزم شناخت روابط علت و معلولی جاری است . بیشتر محققین معتقدند شاخص های فرم شهری نقشی عمده در میزان وابستگی شهروندان به اتومبیل شخصی و مصرف انرژی در بخش حمل و نقل شهری دارد. پژوهش حاضر با استفاده از مطالعه موردی مناطق شهر تهران در تلاش است نشان دهد میزان تأثیر شاخص های فرم شهری بر مصرف انرژی در کلان شهرهای ایران بیش از 10 درصد است . در این بررسی شاخص های اقتصادی و اجتماعی نیز به عنوان متغیرهای کنترل لحاظ می شوند . بنابراین از یک طرف اطلاعات سفر و شاخص های اقتصادی و اجتماعی 300 نفر از افراد ساکن در تهران که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند ، و نیز شاخص های فرم شهری منطقه محل سکونت آنها جمع آوری شد ، از سوی دیگر با استفاده از تحلیل رگرسیون میزان همبستگی شاخص های فرم شهری و همچنین شاخص های اقتصادی - اجتماعی با مسافت طی شده افراد با اتومبیل شخصی به تفکیک برای سفرهای چهارگانه فوق ، استخراج شد . نتایج این تحقیق نشان می دهند که میزان تأثیر شاخص های فرم شهری بر مصرف انرژی در سفرهای شغلی بیش از 15 درصد است و با توجه به اینکه سفرهای شغلی بیش از 60 درصد از کل سرانه مسافت طی شده با اتومبیل شخصی را به خود اختصاص می دهد ، و با توجه به اینکه این سفرها در ساعات اوج ترافیک صورت می گیرند ، می توان نتیجه گرفت تأثیرشاخص های فرم شهری بر مصرف انرژی ، در بخش حمل و نقل بیش از 10 درصد است.

کلیدواژه ها:

فرم شهری ، انتشار گازهای گلخانه ای ، VDT ، تهران

نویسندگان

ناصر براتی

دکتری شهرسازی ، استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

علی اکبر سردره

کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری ، دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) ،