بررسی معناشناختی مفهوم مشیت از دیدگاه قرآن کریم: تدوین چارچوب مفهومی برای فرایند عمل مشاوره

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 419

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CCP-8-32_001

تاریخ نمایه سازی: 15 تیر 1398

چکیده مقاله:

هدف این پژوهش مطالعه معنا شناختی واژه مشیت به عنوان یکی از اساسی ترین واژه های کلیدی قرآن کریم می باشد.  مطالعه معناشناختی واژه مشیت به ما کمک می کند تا به نقش و جایگاه این مفهوم در ترسیم شبکه معنایی کلمات قرآن کریم دست پیدا کنیم. موضوع. این مفهوم به ما کمک می کند تا از آن به عنوان یکی از ساختارهایی بهره گیریم که می تواند به منزله راهنما در شکل دهی به فعالیت های ما نقش آفرینی کند. هر فعالیتی از این منظر از دریچه مشیت می تواند نگریسته شود و در شکل دهی به یک شیء منجر شود. فرایند مشاوره و عملی که در این فرایند ساخته و پرداخته می شود، موضوع بررسی حاضر قرار گرفته است. روش. این بررسی نحوه ای از مطالعه معناشناسانه زبان است که ماهیت و ساختار معنای زبانی را آشکار می سازد؛ در این چشم انداز، هر قوم و ملت و دینی حرف های اساسی و جهان بینی خود را بر بنیاد کلمات کلیدی خویش استوار  می کند. در همین راستا، معناشناسی قرآنی به کشف جهان بینی قرآن و نحوه نگرش قرآن به جهان هستی و موجودات و مخلوقات عالم کمک می رساند یافته ها. بررسی معناشناختی مشیت  نشان داده است که این واژه به عنوان یکی محوری ترین واژه های قرآنی در ترسیم جهان بینی قرآن، بیش از بیان یک خواست و تمایل ساده  در ایجاد چیزی، آن را به عنوان برنامه ای کلان در خلقت در نظر گرفته شده است؛ در این چشم انداز مشیت برنامه کلان و قانون اساسی در آفرینش است که جهان و اشیاء عالم را ، از مرحله خواستن و طراحی تا مرتبه ساختن و تحقق بیرونی، مرحله به مرحله(از مرحله  مشیت تا مرحله اجل) شکل داده و محقق کرده است. بحث. مشیت یکی از مهمترین مقولاتی که در ترسیم چگونگی خلق جهان و مخلوقات عالم به کار رفته، به دو صورت فعلی (شاء) و اسمی( شیء) و در یک معنا به کار رفته اند. به لحاظ مفهومی مشیت به خواست و تمایلی اشاره می کند که  خلق جهان را هدف خویش قرار داده است؛ این خواست به لحاظ مصداقی، شیء نامیده می شود. در این چارچوب شیء عبارت است از هرچیزی(موضوع، رابطه و حکم و یا عملی) که مشیت در آن اعمال شده و تحقق یافته است. این مفهوم این قابلیت را دارد تا در هر برنامه عمل و از جمله در فرایند عمل مشاوره به کار بسته شود.

کلیدواژه ها:

مشیت ، شیء ، رب ، اراده ، رابطه همزمانی زبان ، پیوند های همنشینی وجانشینی ، فرایند عمل مشاوره

نویسندگان

حسین اسکندری

دانشیار گروه روان شناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی

بتول سبزعلی سنجانی

کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث

علیرضا دل افکار

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور تهران

مهین شریفی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن فارس، احمد (1410 ق). مقاییس اللغه. بیروت: دار الجیل. ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق). لسان العرب. بیروت: ...
  • آلوسی، شهاب الدین (1415 ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن ...
  • امامی، محمد (1380). بازکاوی هدایت و ضلالت در قرآن. مشهد: ...
  • انیس، ابراهیم و دیگران (1367). المعجم الوسیط. تهران: دفتر نشر ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو (1394). مفاهیم اخلاقی- دینی در قرآن مجید. ترجمه ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو (1360). خدا و انسان در قرآن. ترجمه احمد ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو (1378). مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن مجید. ترجمه ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو (1387). مفهوم ایمان در کلام اسلامی. ترجمه زهرا ...
  • بهبودی، محمدباقر (1380). معارف قرآنی. تهران: سرا. ...
  • پاکتچی، احمد (1385). معنای لاشئ در انتقال از فلسفه یونانی ...
  • پاکتچی، احمد (1387). آشنایی با مکاتب معناشناسی معاصر. نامه پژوهش ...
  • پاکتچی، احمد (1387). مطالعه معنا در سنت اسلامی. نامه پژوهش ...
  • پالمر، فرانک، ر (1385). نگاهی تازه به معنی شناسی. ترجمه ...
  • خاتمی، محمود (1384). جهان در اندیشه هیدگر. تهران: موسسه فرهنگی ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1422 ق). المفردات فی غریب ...
  • روبینز، رابرت هنری (1370). تاریخ مختصر زبان شناسی. ترجمه علی ...
  • سعیدی روشن، محمدباقر (1385). تحلیل زبان قرآن و روش شناسی ...
  • سیبیاک، تامس آلبرت (1391). نشانه ها: درآمدی بر نشانه شناسی. ...
  • شریعتی، غلام محمد؛ سعیدی روشن، محمدباقر (1393). رابطه معناشناسی زبانی ...
  • شکرانی، رضا؛ مطیع، مهدی؛ صادق زادگان، هدی (1390). بررسی روش ...
  • صفوی، کورش (1385). آشنایی با معنی شناسی. تهران: پژواک کیوان ...
  • صفوی، کورش (1390 ). درآمدی بر معنی شناسی. تهران: سوره ...
  • طباطبائی، محمدحسین (1374). تفسیر المیزان . ترجمه سید محمدباقر موسوی ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (1360). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ...
  • عبدالباقی، محمدفواد (1364 ق). معجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم. قاهره: ...
  • مختار عمر، احمد (1385 ). معناشناسی . ترجمه سید حسین ...
  • مصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن . تهران: بنگاه ...
  • مطیع، مهدی؛ پاکتچی، احمد؛ نامور مطلق (1388). درآمدی بر استفاده ...
  • مطیع، مهدی؛ حسینی، اعظم السادات (1391). تبیین معناشناختی آثار قول ...
  • هایدگر، مارتین (1381). شعر، زبان و اندیشه رهایی. ترجمه عباس ...
  • نمایش کامل مراجع