بررسی میزان غلظت فلوراید در آب آشامیدنی روستاهای شهرستان دیواندره در دو فصل کم باران و پر باران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS)

مقدمه و هدف: آب آشامیدنی منبع مهمی از مواد معدنی ضروری برای بدن میباشد که در غلظت های مشخص برای بدن مفید هستند؛ از جمله املاح آب که بر سلامت بدن موثر میباشد فلوراید است که کاهش مقدار آن باعث پوسیدگی دندان میشود. همچنین غلظت بالای آن نیز باعث اختلالات اسکلتی، فلوروزیس، ناراحتیهای گوارشی و اختلالات عصبی میشود. با توجه به اینکه آب شرب مهمترین راه ورود فلوراید به بدن میباشد پایش مقدار آن در آب شرب ضروری است لذا هدف از انجام این مطالعه تعیین غلظت فلوراید در روستاهای شهرستان دیواندره در سال 94 و پهنه بندی آن با GIS بود. روش بررسی: در این مطالعه 99 نقطه شامل 59 چاه، 18 چشمه و 22 مخزن در 78 روستای شهرستان دیواندره جهت نمونه برداری انتخاب شد. نمونه برداری طی دو فصل سال شامل فصول کم آبی )مهر و آبان ماه( و پر آبی )اواخر فروردین و اردیبهشت ماه( انجام شد. برای انتقال نمونه های برداشتشده از ظروف پلی اتیلنی استفاده گردید و بعد از انتقال نمونهها به آ زمایشگاه، مقدار فلوراید آنها با استفاده از دستگاه یون کروماتوگرافی IC )مدل Metrohm 882 compact IC plus ( قرایت شدند.یافته ها: نتایج حاصله نشان داد 5 / 40 درصد نمونه های برداشت شده در فصل کم آبی دارای غلظت فلوراید بالاتر از مقدار استاندارد ) mg/L 5 / 1 ) بودهاند در حالیکه برای نمونههای برداشتی در فصل پرآبی فقط 33 درصد نمونهها خارج از محدوده استاندارد قرار داشته اند )که از این میزان 8 / 81 درصد دارای غلظت فلوراید بالاتر از استاندارد و 2 / 18 درصد کمتر از حد مجاز بوده اند( نتیجه گیری: نتایج نشان داد نمونه های آب روستاهای جنوب دیواندره از نظر غلظت یون فلوراید دارای وضعیت مقبول تری هستند. بطور کلی میتوان گفت مواجهه با مقادیر بیش از استاندارد فلوراید در روستاهای دیواندره بالا است، البته بر اساس مقدار کمتر از استاندارد فلوراید شایعتر میباشد. با توجه به اینکه رویکرد پهنه بندی کیفی آب با GIS برای نشان دادن نتایج آزمایشات کیفی آب میتواند منجر به درک سریع و سهولت استفاده برای مدیران و افراد غیر متخصص شود، پهنه بندی کیفیت آب سایر شهرها و روستاهای استان کردستان نیز پیشنهاد میشود.

کلیدواژه ها:

آب آشامیدنی ، فلوراید ، GIS ، دیواندره