نقش شهرهای کوچک اندام در تعادل ناحیه ای استان آذربایجان شرقی
محل انتشار: فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، دوره: 2، شماره: 5
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 508
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IUEAM-2-5_009
تاریخ نمایه سازی: 16 فروردین 1395
چکیده مقاله:
امروزه شهرهای کوچک ، نقش و جایگاه خاصی در توزیع جمعیت، توزیع یکسان و عادلانه انواع فعالیت های اقتصادی و اجتماعی، تقلیل نا برابری های منطقه ای و در نهایت، تعادل ناحیه ای و توازن در سیستم شهری - منطقه ای دارند. هدف این مقاله، تحلیل نقش شهرهای کوچ کاندام در تعادل ناحیه ای شبکه شهری استان آذربایجان شرقی می باشد. نوع تحقیق ، کاربردی - توسعه ای بوده و جامعه آماری آن شامل کلیه نقاط شهری استان است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش از سرشماری های عمومی نفوس و مسکن طی سال های 1390-1335 مرکز آمار ایران، استانداری، سالنامه های آماری ، ادارات و سازمان های مختلف، جمع آوری شده است. همچنین جهت تعیین میزان تعادل سیستمی منطقه، از مدل های کمی، از قبیل رتبه - اندازه،ضریب آنتروپی، درجه نخست شهری، ضریب کشش پذیری، تغییر سهمی و ضریب مکانی استفاده شده است. در سال 1390 استان آذربایجان شرقی دارای پنج شهر کوچک اندام (50-25 هزار نفر جمعیت) بود که حدود 0/075 جمعیت شبکه شهری منطقه را شامل می شدند. یافته های پژوهش نشان می دهند که بر اساس مدل رتبه - اندازه طی سال های 65 تا 95 ناهماهنگی و عدم تعادل در سلسله مراتب شهری استان آذربایجان شرقی ، محسوس می باشد. همچنین بررسی فعالیت های عمده کشاورزی، صنعت و خدمات در شهرهای کوچک اندام نشان می دهند که این شهرها، در بخش خدمات ، واردکننده می باشند و تنها شهر سراب و آذرشهر از لحاظ کشاورزی، وضعیت مساعدی دارند؛ شهرهای عجب شیر و سردرود در همه زمینه های فعالیتی، وارد کننده بوده و به طور شایسته نتوانسته اند نقش مساعدی در تعادل سیستم منطقه ای ایفا نمایند. بنابراین تزریق سرمایه و امکانات به شهرهای کوچک می تواند راهکاری مناسب برای کاهش نابرابری منطقه ای، تمرکز جمعیت و صنایع در کلان شهر تبریز باشد و در نهایت تعادل نسبی را در سیستم منطقه ای استان آذربایجان شرقی ایجاد نماید.
کلیدواژه ها:
شهرهای کوچک اندام ، تعادل ناحیه ای ، سیستم های شهری- منطقه ای ، استان آذربایجان شرقی ، طبقه بندی .N95 ، R29 ، R12 :JEL
نویسندگان
اصغر رشیدی ابراهیم حصاری
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
داداله بهمند
استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور فیروزآباد، فیروزآباد، فارس، ایران
نوبخت سبحانی
کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند، مرند، آذربایجان شرقی، ایران
تقی حیدری
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشکده علوم جغرافی ایی، دانشگاه خوارزمی، تهران ، ایران ، مسئول