عوامل پیش بینی کننده رفتارهای تغذیه ای براساس تئوری شناختی اجتماعی در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر تبریز

سابقه و هدف: تغذیه مادران در طول بارداری عامل کلیدی در تضمین سلامت مادر و کودک است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل پیش بینی کننده رفتارهای تغذیه ای در بین زنان باردار شهر تبریز براساس تئوری شناختی اجتماعی انجام شده است . مواد وروش ها: این مطالعه تحلیلی با مشارکت 380 زن باردار مراجعه کننده به 10 مرکز بهداشتی درمانی شهر تبریز انجام شد که به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه استاندارد رفتارهای تغذیه ای و پرسشنامه محقق ساخته سازه های تئوری شناختی اجتماعی (آگاهی ، انتظارات پیامد، ارزش های پیامد، خودکار آمدی ،حمایت اجتماعی و خودتنظیمی ) بود که به روش مصاحبه و خود گزارش دهی تکمیل گردید. برای تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS-20 و آزمون های رگرسیون خطی و همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان 27 سال بود. از میان سازه های مختلف تئوری شناختی اجتماعی، انتظارات پیامد(P<0/039) ارزش های پیامد(P<0/046)آگاهی(P<0/043) و خود تنظیمی (P<0/001) دارای سهم معنی داری در تبیین واریانس رفتار تغذیه ای مناسب در بین مادران مورد مطالعه بودند. این متغیرها در مجموع 16 درصد از واریانس رفتارهای تغذیه ای را پیش بینی گردید. در 54/5 درصد افراد مصرف نان و غلات ،73/2 درصد دریافت گوشت و حبوبات ، 55/3 درصد مصرف میوه جات و در 70/5 درصد مصرف سبزیجات کمتر از میزان توصیه شده بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آگاهی ،انتظارات پیامد، ارزش های پیامد و خود تنظیمی می توانند جهت طراحی مداخلات آموزشی برای دستیابی به رفتارهای تغذیه ای سالم در زنان باردار موثر باشد.

کلیدواژه ها:

تغذیه ، زنان باردار ، تئوری شناختی اجتماعی