جمع آوری و ارزیابی تنوع مورفولوژیکی ژنوتیپ های گل محمدی ایران

ذخایر توارثی پایه های اساسی برنامه های اصلاحی گیاهان بوده و مخزن ژنی برای اصلاح ارقام با ویژگی های مطلوب را فراهم می کنند. در این بین شناسایی دقیق ژنوتیپ ها پیش نیاز بهره برداری کامل از آن محسوب می شود. در این تحقیق پاجوش های 26 ژنوتیپ گل محمدی جمع آوری شده از مناطق عمده کشت و پرورش آن در ایران ( استان های فارس، اصفهان، کرمان، آذربایجان شرقی و خراسان رضوی) در ایستگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه تهران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی کاشته شدند. در طی دو سال تعداد 50 صفت کمی و کیفی در این گیاهان مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج تجزیه و تحلیل واریانس داده ها غالب صفات مورد بررسی در محدوده ژنوتیپ ها معنی دار بودند و ژنوتیپ ها براساس تجزیه آماری خوشه ای به روش وارد در فواصل اقلیدسی محاسبه شده در 7 گروه قرار گرفتند. 14 ژنوتیپ در گروهی واحد قرار گرفتند که نشان دهنده نزدیکی ژنتیکی تعداد زیادی از ژنوتیپ های گل محمدی جمع آوری شده از استان های فارس، اصفهان و کرمان می باشد. ژنوتیپ های آذربایجان شرقی نیز گروهی مستقل را تشکیل دادند. از بین دیگر ژنوتیپ ها یک ژنوتیپ پاکوتاه (G3 از تهران) و یک ژنوتیپ با تعداد خار کم (G24 از خراسان رضوی ) در گروه هایی مستقل قرار گرفتند. مقایسه بین انحراف میانگین صفات کمی گروه های حاصل از آنالیز خوشه ای از میانگین کل هر صفت و نتایج حاصل از مقایسه جمعیت ها تأثیر حضور برخی از ژنوتیپ ها را در متمایز شدن نمونه های برخی از استان ها مشخص کرد. مطالعه حاضر افق های تازه ای را در ارتباط با ذخیره توارثی گل محمدی در ایران نشان داد که می تواند در برنامه ریزی های اصلاحی آن مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

ذخریه توارثی ، صفات کمی و کیفی ، تجزیه خوشه ای ، تنوع مورفولوژیکی ، .Rosa damascena