بررسی میزان نرخ فتوسنتز کل و الگوی رشد در 9 رقم گلابی آسیایی (Pyrus serotina Rhed.) در شرایط آب و هوایی تهران

شناخت نیازهای اکولوژیکی، فرآیندهای رشد و نمو درختان میوه برای حصول به عملکردی مطلوب در صنعت میوه کاری ضروری می باشد. همچنین با تعیین الگوی رشد می توان دوره رشد و نمو میوه و مراحل بحرانی رشد جهت اعمال مدیریت صحیح در باغ را مشخص کرد. در این تحقیق، نرخ فتوسنتز کل و تغییرات الگوی رشد رویشی و زایشی (میوه) در رقم گلابی آسیایی اندازه گیری شد. آزمایش در قالب یک طرح کرت خرد شده در زمان بر پایه طرح بلوک های تصادفی (RCBD) با 9 رقم در 5 تکرار و در 14 هفته انجام شد. براساس نتایج بدست آمده بین ارقام، زمان های مختلف اندازه گیری و اثر متقابل زمان و رقم، تفاوت معنی داری در میزان نرخ فتوسنتز کل مشاهده گردید ( P=<0/01). در بین ارقام مورد آزمایش، ‘KS13’ با 17/10 و ‘KS14’ با 11/15 میکرومول دی اکسید کربن بر متر مربع بر ثانیه ( mol CO2 m-2 s-1میکرو )، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان نرخ فتوسنتز کل را در طی 14 هفته اندازه گیری نشان داند. همچنین حداکثر میزان فتوسنتز در هفته چهاردهم ( CO2 m-2 s-1 ؛ 24/6 میکرو mol ) و حداقل میزان آن در هفته دوم (CO2 m-2 s-1 ؛ 7/37 میکرو mol ) ثبت گردید. با توجه به نتایج بدست آمده ارقام KS13 و KS6 دارای میزان نرخ فتوسنتز کل بالایی بودند. همچنین رشد تجمعی رویشی (شاخه) و زایشی (میوه) با توجه به تغییرات در طول فصل رشد و نمو اندازه گیری شد. نتایج، الگوی رشد ساده و کامل سیگموئیدی را برا تمام ارقام مورد بررسی مشخص نمود. مدت زمان هر یک از فازهای رشد تجمعی میوه با توجه به رقم مورد مطالعه متفاوت بود. بطوریکه فاز رکود رشدی 62 روز پس از تمام گل در ارقام KS14، KS13 و KS12 و 72 روز پس از تمام گل در ارقام KS10، KS9، KS8، KS7، KS6 و KS11 اتافاق افتاد. همچنین نتایج نشان داد که از نظر زمان رسیدن میوه، ارقام KS11، KS10، KS7 و KS14 زودرس، ارقام KS9، KS6 و KS13 میان رس و دو رقم KS8 و KS12 دیررس بودند. با توجه به نرخ فتوسنتز مطلوب اکثر ارقام در شرایط آب و هوایی تهران چنین به نظر می رسد که این ارقام از نظر تولید محصول کافی و با توجه به منابع تولید شده حاصل از فتوسنتز سازگاری خوبی را نشان می دهند. از طرفی با توجه به نتایج حاصل از رشد رویشی و زایشی می توان اطلاعات بدست آمده را برای مدیریت باغ های گلابی آسیایی در شرایط آب و هوایی تهران استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

گلابی آسیایی (Pyrus serotina Rhed.) ، فتوسنتز ، رشد تجمعی ، هدایت روزنه ای ، تنظیم اسمزی