تجزیه و تحلیل میانگین نسل ها برای بررسی عملکرد و صفات مرتبط به آن در خربزه

خربزه یک گیاه اقتصادی و مهم است و ایران از مراکز مهم تنوع برای این محصول به شمار می رود. به منظور بررسی و چگونگی عمل ژن ها، وراثت پذیری و برآورد تعداد عوامل موثر در کنترل ژنتیکی عملکرد و برخی از صفات مرتبط با آن در خربزه، نسل های BC1، F2، F1، P2، P1 وBC2 حاصل از تلاقی های میرپنجی × تاشکندی و میرپنجی × عباسعلی تهیه و در شرایط مزرعه و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کاشته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی داری بین نسل ها از نظر صفات مطالعه شده وجود دارد. در تلاقی تاشکندی × میرپنجی، برای صفات عملکرد و عملکرد قابل قبول هترئزیس مثبت و معنی داری نسبت به والد برتر مشاهده گردید (13/76 درصد و 27/34 درصد). تجزیه میانگین نسل ها برای صفات با استفاده از مدل شش پارامتری نشان داد که در تلاقی تاشکندی × میرپنجی مدل ساده افزایشی - غالبیت در توجیه نحوه ژنها در همه بررسی شده، به غیر از روز تا رسیدگی و طول میوه کفایت می کند. با استفاده از 6 نسل این تلاقی مشخص شد که در کنترل صفات عملکرد و عملکرد قابل قبول هر دو اثرات افزایشی و غالبیت نقش دارند، ولی اثرات اپیستازی نقشی نداشتند. در تلاقی میرپنجی × عباسعلی آماره کای اسکور و نمیز آزمونهای مقیاس بیانگر عدم کفایت مدل ساده افزایشی - غالبیت در کنترل صفات بررسی شده بود.

کلیدواژه ها:

تجزیه میانگین نسل ها ، خربزه ، عمل ژن ، وراثت پذیری ، صفات زراعی ، هتروزیس