بررسی تنوع ژنتیکی گیاه دارویی کاکوتی ( Ziziphora tenuior L.) در ایران با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD

کاکوتی یکی از گیاهان دارویی و معطر است که پراکنش وسیعی در ایران دارد. در این پژوهش نشانگر مولکولی RAPD باا ستفاده از 16 آغازگر برای تعیین تنوع ژنتیکی در 39 نمونه کاکوتی Ziziphora tenuior از 21 منطقه جغرافیایی ایران استفاده شد. تعداد 100 باند چند شکل از 110 باند تکثیری ایجاد گردید که با استفاده از نرم افزار NTsys آنالیز داده ها انجام شد و ضریب تشابه جاکارد جهت محاسبه تشابه میان نمونه ها استفاده گردید. میزان تشابه محاسبه شده براساس باندهای چند شکل در دامنه ای از 0/19 تا 0/77 قرار داشت و میانگین تشابه نیز برابر با 0/43 بود. بیشترین قطعات تکثیر شده چند شکل 12 عدد و مربوط به آغازگر TIBMBA-06 بود، در حالیکه آغازگر TIBMBB-13 با 3 باند کمترین قطعات چند شکل را داشتند. متوسط تعداد باند برای هر آغازگر 6/9 و متوسط باندهای چند شکل 6/3 برآورد گردید. تجزیه خوشه ای بر پایه ماتریس تشابه و با روش UPGMA صورت گرفت. براساس تجزیه خوشه ای، در ضریب تشابه 0/43 نمونه های کاکوتی به 6 گروه تقسیم شدند. براساس ماتریس تشابه، کمترین شباهت (0/19) مربوط به دو نمونه مشهد و اسلامیه یزد با فاصله جغرافیایی زیاد و بیشترین شباهت (0/77) بین دو نمونه از یاسوج از یک منطقه جغرافیایی بود. نتایج حاکی از وجود تنوع ژنتیکی بالایی در میان نمونه های مورد بررسی بوده است.

کلیدواژه ها:

تجزیه خوشه ای ، تجزیه ژنتیکی ، شابه ژنیتیک ، کاکوتی ، مولکولی