عوامل خطر پوکی استخوان در زنان یائسه شهری

مقدمه: امروزه پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن یک مشکل بزرگ بهداشتی در سنین کهن سالی می باشد. این عارضه در خانم ها و در سنی پس از یائسگی بسیار شایع است. با توجه به کمبود اطلاعات و تحقیقات در خصوص پوکی استخوان در کشورهای در حال توسعه، تحقیق فوق به منظور بررسی عوامل خطر پوکی استخوان در خانم های یائسه در شهر تهران صورت گرفته است مواد و روش ها: این تحقیق یک مطالعه مورد- شاهدی است که در مرکز سنجش تراکم استخوان بیمارستان شریعتی طی سال های 83-80 انجام گرفته است. در این تحقیق 272 خانم یائسه ( 136 خانم دچار پوکی استخوان و 136 خانم را به عنوان شاهد با همان نسبت از نظر گروه سنی) مراجعه کننده به مراکز سنجش استخوان مورد مصاحبه قرار گرفتند. تشخیص پوکی استخوان با استفاده از روش DEXA و دستگاه سنجش تراکم استخوان Lunar DPX و بر اساس تعریف WHO در ناحیه ستون مهره ها و یا استخوان سر ران انجام گرفت. جمع آوری اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه به وسیله مصاحبه و ثبت نتایج آزمایشات انجام شد. پرسشنامه حاوی اطلاعات دموگرافیک سابقه بیماری، استفاده از داروها و مکمل های غذایی، وضعیت تغذیه، اطلاعات مربوط به بارداری های قبلی و فعالیت فیزیکی بود. عوامل خطر با استفاده از رگرسیون لجستیک چندگانه و برآورد نسبت شانس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: عوامل خطر پوکی استخوان در جمعیت مورد مطالعه با نسبت های شانس تعیین شد (p<0/05) عبارت بودند از طول دوره یائسگی بیش از سال ( 2/4) BMI کم تر از 25 (4/2) استفاده از استروییدها(3/6) اختلالات مفصلی و استخوانی (2/2) مشکلات دندان ها (2/3) تعداد زایمان بیش از 3 (2/1) شیر دهی بیش از 2 سال(2/6) تحصیلات کمتر از دیپلم (2/49 و مصرف گوشت قرمز بیش از 4 وعده در هفته (2/1) .در حالیکه مصرف منظم (روزانه 30 گرم یا بیشتر) پنیر (0/5) مصرف منظم (سه وعده یا بیشتر در هفته) شیر (0/4) مرغ (0/4) ماهی (0/3) عسل (0/42) با کاهش خطر پوکی استخوان همراه بود. همچنین مصرف منظم قرص های مکمل کلسیم (0/39 پیاده روی (0/4) قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب (0/4) به عنوان عوامل پیشگیری کننده از پوکی استخوان مطرح گردیدند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر، پوکی استخوان با عوامل متعدد و شناخته شده خطرساز همراه بود. .با توجه به تأثیر عوامل محیطی مثل تغذیه، ورزش و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب بر پوکی استخوان، انجام تحقیقات تکمیلی در این خصوص و اجرای برنامه های آموزشی در زمینه تغذیه صحیح، ورزش و تغییر سبک زندگی به منظور پیشگیری از این عارضه ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

پوکی استخوان ، تراکم استخوان پایین ، عوامل خطر