بازتاب عدل و عدالت در سیاست نامه ی خواجه نظام الملک طوسی

یکی از متون گرانسنگ ادب پارسی، سیاستنامه ی خواجه نظام الملک طوسی است . وزارتخواجه در عهد سلجوقیان و ارتباط مستمر و مستقیم وی با دربار، اشخاص ، مسائل سیاسی ، اجتماعی واداری ،حاکی از تأثیر مؤلفه های گوناگون سیاسی- اجتماعی در افکار و نوشته های وی می باشد. بازتاب ارزش های اجتماعی ، سیاسی و اعتقادی حکومت های پیشین و عصر نویسنده ، با زبانی فخیم و استوار ،سیاست نامه را ، میدان گره خوردگی شمشیر و قلم با عبرت های بسیار می سازد .نظام الملک با پرداختن بهآیین مملکت داری به منظور ترویج اهداف سیاسی ، ناگزیر به بیان مسائل مه م اجتماعی ،به ویژه عدل وداد با زبان اثر گذار ادبی می گردد. و گویا در اواخر عمر با نوشتن این اثر ،ارمغان ارزشمندی هم سو بادوران موفقی ت آمیز وزارت خویشتن برای نسل های بعدی به یادگار می گذارد. «عدالت و دادگری» اززمان آفرینش آدمی و تشکیل جوامع بشری تا به امروز، همواره مورد توجه و احترام بوده هست. درسیاست نامه نیز روایات و حکایات عبرت آموز بسیاری، با مضمون عدل و عدالت معنا می یابند .نویسنده ؛پایداری، صلح و آرامش حکام و حکومت های مختلف را، در سایه ی عدل و داد محقق می داند و در ارائهی الگوی سیاستمداری ، با تاکید بر اجرای عدالت ، آن را جان مایه ی اصلی یک حکومت برقرا ر و پایدارذکر می کند. این جستار برآن است تا ؛ به کمک یکی از متون ادبی ،نقش مؤثر عدل و داد را، در سیاستگذاری حکومت ها بازتاب داده و ارتبا ط دو سویه ی ادبیات و اجتماع را نشان دهد.

کلیدواژه ها:

عدالت ، سیاست نامه ، خواجه نظام الملک ، حکومت ، رعیت