بینامتنی قرآن در نهج البلاغه با تکیه بر خطبه ها

یکی از شیوه های بررسی متون دینی، مطالعهی بینامتنی آن است. بینامتنییعنی خواندن متن با توجه به متون دیگر و مبتنی براین اندیشه است که متن، نظامیبسته و مستقل نیست و هیچ متنی در خلأ پدید نمی آید و خواسته یا ناخواسته بامتون دیگر ارتباط دارد. نظریه ی بینامتنی در اواخر دهه ی شصت میلادی توسط ژولیاکریستوا در خلال بررسی هایی که بر آراء و افکار میخائیل باختین داشت- خصوصا در بحث پیرامون مکالمه گری وی ارائه شد. بدون شک هر مسلمان ادیبی که جنبه ی دینی قوی دارد، از کتب دینی تأثیر پذیرفته است و آنها را در نوشته ی خوی مورداستفاده قرار داده است. امام علی (ع)، امام اول شیعیان جهان، به واسطه ی آشنایی باقرآن کریم و تعلیم در دامان پیامبر(ص)، در سخنان خویش بی شک از نص قرآنکریم تأثیر پذیرفته است. بینامتنی در سخنان این امام بزرگوار(ع)، در قالب موضوعاتنمود بیشتری دارد و ایشان در اکثر سخنان خوی از قرآن کریم استقاده نموده است.ایشان از الفاظ و عبارات قرآنی نیز به وفور در کلام خویش استفاده نموده و با دو روشارجاع مستقیم و تغییر در عبارات و مفردات قرآنی، کلام خویش را زینت داده وارزشمند ساخته اند. نویسندگان این پاژوهش برآنند که با بررسی خطبه های نهجالبلاغه، توانایی و ذکاوت حضرت علی (ع) را در بکارگیری معانی قرآنی در نهج البلاغهنمایان سازند.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، امام علی (ع) ، نه البلاغه ، بینامتنی ، خطبه ها