تأملاتی معناشناختی در حقیقت ارزش اخلاقی

برخی نظریه های اخلاقی به ویژه نظریه هایی که تبیینی توحیدی از ارزش اخلاقی ارائه داده اند به فاصله ی عمیقی میان حیث معناشناسی و حیث وجودشناختی مقولات ارزشی دامن زده اند. اما به نظر می رسد ارائه هر گونه تبیین وجودشناسانه ی موفق از مقولات ارزشی به همسو بودن آن تبیین با ارتکازات مفهومی و شهودات معناشناختی ما بستگی دارد. در این مقاله، با انجام برخی کاوش های معناشناسانه درباره ی خوبی و بدی امور به این نتیجه می رسیم که ما در مقام معناشناسی، گونه ای قابلیت تحسین را در خود امور ارزشی و اخلاقی می یابیم و این چیزی است که در نظریه ای مانند نظریه ی ضرورت بالقیاس الی الغیر - که بنابر تقریر مشهور آن، یک تبیین توحیدی و خدا محورانه به شمار می رود - نادیده گرفته شده است و در نتیجه، به پیامدی ناخواسته گرفتار می شود که براساس آن در ک های اولیه ی ما ارزش مندی امور اخلاقی از اعتبار می افتند و دسترسی معرفتی ما را به ارزش ها دشوار می یازند و به جهت دشواری کسب چنین معرفت هایی، احتمال انحراف ها و اختلافات معرفتی در قلمرو اخلاق و در پی آن، اختلاف های اخلاقی در جامعه زیاد می شود.

کلیدواژه ها:

ارزش ، اخلاق ، خوب ، بد ، نظریه ی ضرورت بالقیاس الی الغیر