بررسی پراکنش مکانی شاخص های بیولوژیک کیفیت خاک در مزارع گندم دشت پاسارگاد

کیفیت خاک ابزاری کارآمد برای ارزیابی عملکردخاک و تغییرات ناشی از مدیریت بر خاک میباشد. برای ارزیابی کیفیت خاک و تغییرات آنها از شاخص هایی بیولوژیک استفاده می شود. این پروژه به منظورارزیابی برخی از ویژگی های بیولوژیک خاک در دشت پاسارگاد بهوسعت حدود 1200 هکتار اجرا شد. بدین منظور پس از بررسی نقشه اولیه دشت پاسارگاد، نقاط نمونه برداری به صورت شبکه بندی منظم و با فاصله 500 متر تعیین گردید و تعداد 60 نمونه از عمق سطحی خاک (30 - 0 سانتی متر) جمعآوری شد.در بیشتر موارد ویژگی های مورد مطالعه دامنه تغییرات زیادی داشتند . بر پایه ضریب تغییرات pH کمترین و تنفس ویژه بیشترین تغییرات را داشت. همبستگی خطی معنیداری بین ویژگیهای خاک وجود داشت . همچنین، کریجینگ، بهترین میانیاب برای واکنش خاک، هدایت الکتریکی، کربن آلی، کربن توده زنده میکروبی، آنزیم اورهآز، تنفس ویژه و نسبت کربن توده میکروبی به کربن آلی بود. روش وزنده عکس فاصله برای آنزیم فسفاتاز قلیایی و کوکرجینگ برای تنفس پایه خاک بهعنوان بهترین روش انتخاب گردید. مقدار واکنش خاک از شمال به جنوب افزوده شد اما مقدار هدایت الکتریکی و کربن آلی عکس مقدار واکنش خاک بود . بیشترین مقادیر تنفس میکروبی و آنزیم اوره آز به ترتیب در جنوب و شرق مشاهده گردیدند. مقدار آنزیم فسفاتاز قلیایی در دشت به صورت پراکنده بود و مساحت گسترده ای از دشت مقادیری بین μgPNP/g.hr و 275-215 را داشت. بیشترین مقدار کربن توده زنده میکروبی و نسبت کربن توده زنده میکروبی به کربن آلی و کمترین مقدار تنفس ویژه در غرب مشاهده گردید. نتایج این تحقیق در بهبود برنامه ریزی های منطقه ای جهت مدیریت پایدار خاک کاربرد دارد.

کلیدواژه ها:

تغییرات ویژگی های بیولوژیکی ، زمین آمار ، کیفیت خاک