تنوع گونه ای کنه های سخت (آکرینا: ایکسودیده) در زیستگاه طبیعی نشخوارکنندگان اهلی ایران: مطالعه استانی در کرمانشاه

زمینه مطالعه: کنه های سخت از جمله انگل های خارجی با اهمیت حیوانات سراسر دنیا و ایران می باشند. شناخت وضعیت پراکنش کنه های سخت در نواحی مختلف کشور می تواند از دیدگاه بروز بیماریهای مختلف مرتبط با آنها مفید باشد. هدف: مطالعه حاضر به منظور تعیین فراوانی و تنوع گونهای کنه های سخت در نشخوارکنندگان استان کرمانشاه انجام شد. روش کار: در این مطالعه کنه ها از 203 رأس گاو، 215 رأ گوسفند و 182 رأس بز از 150 گله در 31 روستا استان کرمانشاه به صورت تصادفی از نقاط مختلف بدن دام و در فصل فعالیت کنه های سخت (اردیبهشت تا شهریور 1390) نمونه برداری و جدا شدند. نتایج: فراوانی آلودگی کنههای ایکسو دیده در گاو 24/63%، گوسفند 25/12% و بز 25/27% تعیین شد. بیشترین فراوانی آلودگی در گاوهای ماده 4-3 ساله وگوسفندها و بزهای ماده 2-1 ساله ثبت گردید. شیوع آلودگی کنه ای در سنین مختلف و از جنس ماده اختلاف آماری داشت. نسبت تعداد کنه جدا شده به هر رأس دام در گاو و 4/6، گوسفند 7/9 و بز 7/1 بود. توزیع جغرافیایی آلودگی کنه ای دام های تحت مطالعه در مناطق مختلف استان کرمانشاه نشان داد که بیشترین میزان آلودگی کنه ای در 12 گله گاو (8%) و 12 گله بز (8%) از منطقه میان دربند در شرق کرمانشاه و 20 گله گوسفند (13/33%) از میدان دام در غرب کرمانشاه بود. توزیع بدنی کنه ها عمدتاً از کشاله ران گاو (46%) و گوش گوسفند (54%) و بز (43%) بود که فراوانی توزیع بدنی آنها در سطح بدن گاو نسبت به گوسفند و بز از نظر آماری اختلاف معنی داری داشت. از 1031 کنه سخت 3 جنس هیالوما، ریپی سفالوس و بوفیلوس شناسایی شدند که شامل 8 گونه در گاو، 9 گونه در گوسفند و 7 گونه در بز بودند. گونه غالب در گاو ریپی سفالوس سنگوینوس (26/2%) و در گوسفند و بز ریپی سفالوس تورانیکوس (به ترتیب، 53/1% و 40/55%) از غرب استان کرمانشاه بود که فراوانی آنها از نظر آماری اختلاف معنی داری داشت. نتیجه گیری نهایی:نتایج این مطالعه بیانگر حضور متنوع و فعالی از فون کنه های سخت با شیوع قابل توجه در نشخوارکنندگان منطقه بود.

کلیدواژه ها:

کنه ، ایکسودیده ، نشخوارکنندگان ، استان کرمانشاه