ساخت های تعجبی در زبان فارسی

یکی از مباحث مهم در زبان شناسی، بررسی ساختار و خصوصیات انواع جمله های موجود در زبان و تعیین تفاوتها و شباهتهای آنها با یکدیگر است. هدف مقالهٔ حاضر نیز پرداختن به جمله های تعجیبی زبان فارسی از دیدگاه زبان شناسی و ارائهٔ دادههای جدیدی از زبان فارسی است که ضرورت توصیف این گونه جمله ها را توجیه میکند و اساسی درک ماهیت جمله های تعجیی را وسعت میبخشد. در این تحقیق تلاش می شود تا در چارچوب رویکرد زانوتینی و پورتنر (2003) به این پرسش ها پاسخ داده شول: الفـ. ساختار جمله هاى تعجبی در زبان فارسی چگونه است؟ ب. نقشی معنایی 9 کاربرد شناختی اینگونه جمله ها چیست؟ で تفاوت این جمله ها یا جمله های پرسشی خبری چیست؟ ل. عنحصسر نفی لریاین ساختارها چه جایگاهی دارد؟ دادههای این تحقیق به شیوهٔ پیکره بنیاد گردآوری و به روشی توصیفی - تحلیلی بررسی شده است. نتایج حاکی از این است که در زبان فارسی، تعجیبی های خبری وتعجبی های پرسش واژهای دو نوع اصلی جمله های تعجبی را تشکیل می دهند که تمایز میان آنها با بررسی ویژگیهای معنایی، کاربرد شناختی، آکوستیکی و نحوی این جمله ها و همچنین مقایسهٔ رفتار آنها در رابطه با فرایند منفی سازی و ساختهای مقایسه ای امکان پذیر است.

کلیدواژه ها:

جمله های تعجیبی ، تعجبی خیری ، تعجبی پرسش واژه ای ، عنصر نفی ، زبان فارسی