خوانش نشانه شناختی فیلم سینمایی زندگی خصوصی آقا و خانم میم با تکیه بر نظریه«سپهر نشانه ای» در مطالعات زبان و متن

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 638

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LRR-6-4_009

تاریخ نمایه سازی: 16 شهریور 1395

چکیده مقاله:

یوری لوتمن (۱۹۹۳-۱۹۲۲) که از بنیانگذاران مکتب نشانه شناسی مسکو - تارتو به شمار میرود، جایگاه مهمی در معرفی و بسط مبانی و خرده نظریه های نشانه شناسی فرهنگی، همچون نظریهٔ سپهر نشانهای دارد. به عقیدهٔ لوتمن، نظریهٔ سپهر نشانهای هر متن را به عنوان یک کلیت فرهنگی در نظر میگیرد که میتوان از طریق بررسی رمزگان نشانهای آن، به شیوهٔ تولید زنجیرهٔ معانی خاصی در یک فرهنگ معین دست یافت: از این رو، خوانش مبتنی بر نظریهٔ سپهر نشانه ای با انتخاب متونی که به یک دورهٔ اجتماعی - تاریخی متعلق هستند، امکان بازشناسی ژرف ساختهای فرهنگی - اجتماعی آن دوره را فراهم می کند. این خوانش با در نظر گرفتن تولیدات فرهنگی یک مقطع خاصی زمانی و بررسی مناسبات و تعاملات بینامتنی، اشتراک و همسانی فرآیند تولید معنا در یک سلسله متون و بخش قابل توجهی از ژرف ساختهای اجتماعی - فرهنگی i دوره را نشان میدهد. در این مقاله، با تکیه بر نظریهٔ سپهر نشانه ای، ابتدا فیلم زندگی خصوصی آقا و خانم میم (۱۳۹۰) ساختهٔ سید روح الله حجازی را به عنوان جزئی از یک سپهر نشانه ای کلان بررسی و سپس قابلیت های نشانهای این فیلم را در رابطهٔ پویا و مطمئن با ژرف ساختهای اجتماعی -فرهنگی دهه 80 مطالعه می کنیم از سوی دیگر،درصدد پاسخ به این پرسش هستیم که عناصر مشترک سپهر-نشانه ای متون سینمایی این دهه از رهگذر چه استعاره پردازی ها و نماد سازی هایی توانسته اند بر مختصات اجتماعی-فرهنگی جامعه ایران دهه 80 دلالت کنند.

کلیدواژه ها:

نشانه شناسی فرهنگی ، یوری لوتمن ، سپهر نشانه ای ، زندگی خصوصی آقاو خانم میم

نویسندگان

ابراهیم سلیمی کوچی

استادیار زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه اصفهان، ایران

فاطمه سکوت جهرمی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فرانسه،دانشگاه تبریز، آذربایجان شرقی،ایران