عوامل موثر بر تناوب سببی در زبان فارسی

بسیاری از زبان شناسان، ساخت موضوعی و تظاهر موضوع ها را در تناوب های سببی / خودانگیخته از منظر رویکردهای واژگان گرا بررسی کردهاند. در مقالهٔ حاضر، انشعاب های مختلف رویکردهای واژگان گرا را بررسی، نقد و مقایسه می کنیم و سپس فرضیهٔ اصلی این رویکردها را مورد آزمایش قرار می دهیم. در این رویکردها، فرض این است که ویژگیهای معنایی و واژگانی فعل تعیین کنندهٔ ساخت موضوعی و تناوب موضوعی است. در این مقاله، مبتنی بر دادههای زبان فارسی نشان میدهیم که ویژگیهای معنایی فعل نقشی اساسی در تعیین تناوب موضوعی ایفا می کنند؛ اما نمیتوانیم شرکت یا شرکت نکردن فعل در تناوب سببی را تنها به محتوای واژگانی فعل نسبت دهیم. به طور کلی، یافته های این پژوهش بر نتایج پژوهشهای پیشین سایهٔ تردید میافکنند و نشان میدهند که عوامل دیگری ورای ویژگیهای واژگانی فعل در تعیین ساخت موضوعی و شرکت فعل در تناوب سببی ایفای نقش می کنند. در این ارتباط، هدف دیگر این مقاله تعیین عوامل مؤثر بر شرکت افعال زبان فارسی در تناوب سببی است. از میان این عوامل می توانیم به عوامل بافتی، همچون ویژگی معنایی موضوعهای فعل و سازدهای غیر موضوع و همچنین دانش دایرهٔ المعارفی که در سطح بازنمون منطقی در تعامل با یکدیکرند، اشاره کنیم.

کلیدواژه ها:

ساخت موضوعی ، تناوب سببی / خودانگیخته ، رویکردهای واژگان گرا ، بافت