مجهول در کرمانجی و سورانی برپایه دستور نقش و ارجاع

هدف از پژوهشی حاضر بررسی تطبیقی - تحلیلی ساخت مجهول در کردی سورانی و کردی کرمانجی است که براساس رویکرد «دستور نقش و ارجاع» تحلیل می شود. سورانی و کرمانجی به ترتیب مجهول تصریفی و ترکیبی را در نظام زبانی خود نشان میدهند. این فرایند در سورانی گونهٔ مهابادی از طریق افزودن تکواژ غTa/T- به ریشهٔ فعلی و در کرمانجی از طریق فعل کمکی hatin «آمدن» و مصدر فعل به دست می آید. دادههای به دست آمده نشان میدهند که علی رغم آنکه، کرمانجی و سورانی در بند متعدی گذشته و به عبارتی، در نظام زبانی خود به ترتیب، نظام زبانی ارکتیو ساختواژی و غیرفاعلی- مفعولی را نشان میدهند، ساخت مجهول زمان مبنا نیست. بدان معنا که این ساخت در هردو گویش، در زمان حال و گذشته، از نظام زبانی فاعلی- مفعولی پیروی میکند. افزون براین، نشان داده می شود که مجهول هردو مرحلهٔ مندرج در «اصل همگانی تقابل جهت»، یعنی تغییر موضوع نحوی - ترجیحی (PSA) و تغییر موضوع را -- که ونولین (2007) مطرح نموده است -- دربرمیگیرد؛ اما رویکرد دستورنقش و ارجاع تبیینی روشن برای ساختهای غیرمعلومی که از برخی افعال مرکب ناگذرا شکل می گیرند، ندارد.

کلیدواژه ها:

مجهول ، دستور نقش و ارجاع ، موضوع نحوی - ترجیحی ، کردی کرمانجی ، کردی سورانی