امکان سنجی اجرای طرح کم کاشت در راستای احیای تالاب جازموریان؛ مطالعه موردی شهرستان جیرفت

تالاب هامون جازموریان یکی از حساس ترین اکوسیستم های موجود در جنوب شرق کشورمی باشد که به دلیل احداث سد در اراضی بالادست و عدم تامین آب زیست محیطی در حال نابودی است. طبیعت این تالاب با توجه به موقعیت جغرافیایی و ایجاد سد انحرافی بمپور و سدمخزنی جیرفت بر روی رودخانه های اصلی منتهی به آن به سوی خشکی پیش می رود. یکی از راهکارهای پیشنهادی عده ای از محققان ، جهت احیای محیط های آبی ، آبش گذاری بخشی از اراضی فاریاب استفاده کننده از آب پشت سدها و رهاسازی این منابع می باشد از این رو پژوهش حاضر با به کارگیری اطلاعات 213 پرسش نامه در سال 1393 به نظور امکان سنجی اجرای طرح کم کاشت در راستای احیای تالاب جازموریان انجام شده است. برای نیل به این هدف از روش دومرحله ای هکمن که متشکل از دو الگوی پروییت و رگرسیون خطی می باشد، استفاده شد.نتایج الگوی پروییت نشان می دهد که متغیرهای سطح زیرکشت، میزان تحصیلات، اشتغال، تعداد اعضای خانوار و درآمد کشاورزان دارای اثر معنی داری بر تمایل به مشارکت آن ها دراحیای تالاب جازموریان می باشد. در حالی که مطابق با نتایج الگوی رگرسیون خطی، متغیرهای سطح زیرکشت، سن، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، تعداد اعضای خانوار و درآمد اثر معنی داری بر میزان تمایل به مشارکت کشاورزان در احیای تالاب جازموریان است. براساس نتایج مطالعه 61 درصد از کشاورزان منطقه مورد مطالعه تمایلی برای مشارکت در طرح پیشنهادی ندارند. لذا پیشنهاد می شود در صورت تمایل دولت به اجرای طرح کم کاشت، با تدوین برنامه های جانبی مناسب و ارایه راهکارهای قابل پذیرش توسط کشاورزان ،درصد مشارکت افراد در اجرای این طرح افزایش داده شود.

کلیدواژه ها:

احداث سد ، اکوسیستم های پایین دست ، آیش گذاری اراضی کشاورزی آبی ، مدل دو مرحله ای هکمن