کاربرد تئوری های برانگیزاننده ترس در پیشگیری از سؤمصرف مواد بین دانش آموزان پسر دبیرستان های تهران

مقدمه و هدف : مصرف مواد مخدر یکی از جدی ترین معضلات بشری و یکی از پیچیده ترین پدیده های انسانی می باشد کهپیشگیری از آن نیازمند کاربرد تئوری های متعدد و تکنیک های متنوع می باشد . تئوری های مب تنی بر انگیزش ترس یکی ازراهکارهای مؤثر در پیشگیری از اتخاذ رفتارهای غیر بهداشتی می باشد و مدل توسعه یافته موازی (EPPM) با تلفیق و توسعه رویکردهای قبلی , به این سؤال پاسخ می دهد که چه زمانی و چرا نیروهای برانگیزاننده ترس موفق و چه زمانی نارسا می باشند.به منظور بررسی تاثیر برنامه آموزش پیشگیری و مهارت های مقاومت در برابر سوء مصرف مواد و ایجاد مصونیت رفتاری دردانش آموزان دبیرستان های منطقه 10 شهر تهران در مواجهه با مواد مخدر این مطالعه با بهره گیری از مد ل EPPM به عنوان چارچوب تئوریک این پژوهش انجام گردید.روش کار: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی یا مداخله ای و از نوع مطالعات کارآزمایی میدانی (Field Trial) می باشد . دو دبیرستان از میان 6 دبیرستان انتخاب گردیدند و سپس یک دبیرستان به عنوان گروه مورد مداخله ( 86 نفر ) و یک دبیرستان یهعنوان گروه شاهد ( 107 نفر) انتخاب گردیدند .پس ازانجام ارزشیابی تشخیصی اقدام به مداخله آموزشی(در زمینه پیامدهای های سؤمصرف مواد و مهارت های مقابله با مواد مخدر )گردید. قبل از شروع مداخله آموزشی دو فعالیتبه شرح زیر انجام گردید : انتخاب محبوب ترین دانش آموزان براساس رأی دانش آموزان به عنوان یک عامل میانجی بینآموزشگر و دانش آموزان و انتخاب محبوب ترین دبیر در هر کلاس برای افزایش تعامل بین آموزشگر و دانش آموزان. نتایج: نتایج به دست آمده نشان می دهد که اختلاف معنی داری برای میانگین نمره آگاهی (t=10.88, p<0.000)، نگرش (t=-6.19, p<0.000)، قصد رفتاری (t==4.03, p<0.000)، مقاومت در برابر فشار دوستان (t=-0.82, p<0.000) و خودکنترلی (t=-7.45, p<0.000) بین دانش آموزان گروه های مداخله و شاهد وجود دارد. همچنین ارتباط معنی داری بین بهره گیری از مداخله آموزشی و امتناع از سؤمصرف مواد بین گروه مداخله 0% و گروه شاهد 6/3% با سطح معنی داری (X(2)=4.55; d.f=1; p=0.033) مشاهده گردید. نتیجه نهائی: نتایج به دست آمده نشان می دهد تئوری های برانگیزاننده به همراه ارائه راهکارهای پیشگیرانه دارای اثربخشیقابل توجهی برای ایجاد ایمن سازی روانی برای امتنا ع از سؤمصرف می باشد و میتوان از تئوری های مبتنی بر انگیزش ترس درپیشگیری از سؤمصرف مواد مخدر استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

انگیزش ترس ، بهداشت جوانان ، خودکنترلی ، سوء مصرف مواد ، مدل فرایند توسعه یافته موازی