استفاده از تحلیل سری زمانی در تعیین زمان تأخیر رواناب در حوضه جهان بین

یکی از مسائل مهم در مطالعات هیدرولوژی حوضه ها ، تعیین زمان تاخیر حوضه نسبت به بارش می باشد. میزان تاخیر یک حوضه نسبت به بارش ، به عوامل مختلفی بستگی دارد که از آن جمله ، نفوذپذیری ، پوشش گیاهی ، شیب حوضه ، شدت و مدت بارش و هم چنین رژیم بارش منطقه می باشد. به دست آوردن این زمان تاخیر در مطالعات مختلف از جمله طراحی سدها ، بندها و همچنین مطالعات منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است. زمان تاخیر حوضه ها به روش های مختلفی محاسبه می گردد که یکی از این روش ها تحلیل چگالی طیفی سری زمانی است . این تحلیل ها برمبنای سری های فوریه و اساساً با تقریب زدن یک تابع با جملات سینوسی و کسینوسی در معادله سری زمانی انجام می گیرند. در این روش ، هارمونی های معنی دار مجزا و در غالب نوسانات در فرکانس های مشخص نمایان می گردند. از روش های چگالی طیفی سری زمانی در قالب سری های زمانی دوگانه می توان برای بررسی ارتباط و به دست آوردن میزان تاخیر رواناب حوضه نسبت به نوسانات سالیانه و کوتاه مدت بارش منطقه استفاده کرد . با توجه به این که بخش عمده ای از زمان تاخیر حوضه هایی با رژیم برف و باران ، حاصل ذوب برف و روزهای یخبندان می باشد. در این تحقیق با استفاده از روش های چگالی طیفی میزان تآخیر حوضه آبریز جهان بین که دارای رژیم دوگانه باران و برف می باشد ، در نوسانات کوتاه مدت و بلندمدت محاسبه گردید و مشخص شد که حوضه آبر یز جهان بین در رژیم های سالیانه تاخیری معادل 1/2 ماه ، و در نوسانات کوتاه مدت بارش با دوره پریودهای 3، 4 و 2 ماه ، تأخیر حوضه 0/18، 0/5 و 0/083 ماه می باشد.

کلیدواژه ها:

سری زمانی ، توابع چگالی طیفی ، سری فوریه ، اختلاف فاز ، تأخیر