مطالعه تغییر برخی شاخص های یونی ، بیوشیمیایی و هورمونی در بچه ماهیان سفید رها سازی شده در مصب رودخانه تجن(ساری)

تکثیر مولدین و رها سازی بچه ماهیان سفید به عنوان یک برنامه مدون بازسازی ذخایر، سالیان درازی است که توسط سازمان شیلات ایران اجرا می شود. غالبا رهاسازی بچه ماهیان در رودخانه و نزدیک به مصب صورت می گیرد. جایی که محل انباشت الودگی های شیمیایی سموم وفلزات سنگین می باشد. تطبیق با آب شور در این منطقه از رودخانه یک مرحله بسیار حساس و بغرنج در زندگی بچه ماهیان سفید محسوب می شود. این تحقیق با هدف بررسی چگونگی تطبیق اسمزی و یونی در بچه ماهیان سفید و در مصب رودخانه تجن (واقع در شهرستان ساری) با مطالعه برخی شاخص های تنظیم فشار اسمزی انجام پذیرفت. تعداد 50عدد بچه ماهی سفید با میانگین وزنی حدود0/5 گرم در هر یک از 8 قفسی که به طور عرضی در محل رهاسازی بچه ماهیان سفید در رودخانه مذکور قرار گرفته بودند، رهاسازی شدند. قفس هابه دو گروه تقسیم شدند: یک گروه روز اول ماهی دارشده و پس ازهفت روز نمونه برداری شد وگروه دوم جهت بررسی وضعیت تطبیق اسمزی بچه ماهیان درکوتاه مدت در روزچهارم ماهی دار شده و نمونه برداری ازآنها در ساعت 48،36 و 72 پس ازرها سازی انجام گردید. گروه کنترل نیز مشابه با گروه قفس های موجود در رودخانه و در زمان های مشابه ماهی دار و د رپژوهشکده اکولوژی دریای خزر نگهداری شد. پس از نمونه برداری برخی از فاکتورهای یونی(سدیم، کلر،پتاسیم و کلسیم) هورمونی (کورتیزولT3 T4) و بیوشیمیایی (پروتئین کل و گلوکز بدن) و همچنین درصد رطوبت بدن و درصد تلفات بچه ماهیان در گروه های مختلف سنجش و مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج اختلاف معنی داری را از نظر فاکتورهای ذکر شده(بجز یون کلر و هورمونT4) بین گروه کنترل و قفس های آزمایشی نشان دادند(P<0/05) میزان یون های بررسی شده درقفس های آزمایشی بیشتر از گروه کنترل بوده و در مود یون های سدیم ،کلر و پتاسیم روند افزایشی در میزان یون ها از ساعت 72 تا روز هقتم دیده شد. میزان هورمون T3و درصد رطوبت بدن در ماهیان نگهداری شده در قفس ها کمتر از گروه کنترل بوده و در برخی موارد از اختلاف معنی داری با گروه کنترل برخوردار بودند(P<0/05) مقداره T4 گلوکز،پروتئین کل و درصد تلفات درماهیان نگهداری شده در قفس ها به طور غالب بیش از گروه کنترل بود. از نظرهومون کورتیزول میزان و وضعیت نسبتا مشابهی بین گروه قفس ها و گروه کنترل تا ساعت 72 دیده شده، اما در روز هفتم روند کورتیزول در گروه کنترل ، افزایشی و در گروه قفسها، کاهشی ارزیابی شده. برآیند نتایج به دست آمده از بررسی فاکتورهای یونی، هورمونی، بیو شیمیایی درصد رطوبت ودرصد تلفات بچه ماهیان ، حاکی از وجود اختلال در موفقیت بچه ماهیان سفید در تنظیم اسمزی و تطبیق با آب شور در رودخانه تجن می باشد. با توجه به این مسئله ، بررسی بیشتر و انجام تحقیقات مشابه با گروه های وزنی مختلف بچه ماهیان و همچنین ارزیابی و سنجش سایر منابع آلاینده این رودخانه توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

بچه ماهی سفید ، تنظیم اسمزی ، آلاینده های محیطی