بررسی نقش تغییر کاربری اراضی در وقوع سیلاب های شهری

تغییر کاربری اراضی و افزایش سطوح غیر قابل نفوذ به واسطه افزایش مناطق مسکونی، یکی از مهمترین دلایل وقوع سیلاب می باشد. در تحقیق حاضر که در حوزه آبخیز کن صورت گرفته است، جهت بررسی تغییرات کاربری اراضی و تعیین میزان تأثیر آن بر سیلخیزی منطقه، با استفاده از تصاویر ماهواره ای، نقشه های کاربری اراضی مربوط به سالهای 1384،1377و 1389 تهیه گردیده و مشخص شد که مساحت کاربری اراضی شهری برای سالهای مذکور به ترتیب 51/60، 67/70 و 1/161 هکتار می باشد. سپس با استفاده از نقشه های کاربری اراضی، گروه های هیدرولوژیکی خاک و پوشش گیاهی، نقشه شماره منحنی (CN) مربوط به سالهای مذکور تهیه شد؛ مقدار CNبرای سالهای 1384،1377و 1389 به ترتیب 09/80، 10/80 و 16/80 می باشد که روند تغییر CN طی آن سالها هرچند ناچیز، ولی رو به افزایش بوده است. با استفاده از نرم افزار HEC-HMS نیز مدل هیدرولوژیکی حوضه برای پنج واقعه اجرا گردیده و هیدروگراف سیل و نهایتاً دبی اوج سیل مربوط به این وقایع تهیه شد. آنالیز حساسیت مدل حاکی از این بود که میزان CN با مقدار دبی پیک رابطه مستقیم دارد و از آنجایی که میزان CN با تغییر کاربری اراضی رابطه مستقیم دارد و با افزایش شهرنشینی میزان CN افزایش می یابد، می توان نتیجه گرفت که توسعه شهری، منجر به افزایش رواناب و سیلخیزی منطقه می گردد.

کلیدواژه ها:

کاربری اراضی ، سیلاب شهری ، HEC-HMS ، حوزه آبخیز کن