شرایط ثبوت خیار عیب

خیار عیب از جمله حقوق ناشی از معاملات بوده که به سبب عیب ثابت می شود. حال سوال این است که آیا خیار عیب به سبب حدوث عیب ثابت می گردد و یا به سبب ظهور آو به عبارت دیگر آیا ظهور عیب موجب ثبوت خیار می شود و یا کاشف از آن است در این مورد بین علماء اختلاف است. بعضی از ایشان ظهور عیب را سبب ثبوت خیار دانسته و در این مورد خیار عیب را باخیار رویت مقایسه نموده و استدلال کرده اند که در خیار رویت، زمان ثبوت خیار در واقع زمان ملاحظه مبیع برخلاف آنچه که شرط شده بود، می باشد و در بیع نمی توان قبل از این زمان، خیار را ساقط کرد زیرا قبل از این زمان اصلا خیار وجود ندارد و اسقاط آن در این مورد، در واقع اسقاط چیزی که هنوز به وجود نیامده (اسقاط مالم یجب و لم یوجد)، است و در خیار عیب نیز ظهور عیب به منزله ملاحظه مبیع است بر خلاف آنچه که شرط شد بوده پس ظهور عیب هم همان حکم را دارد و خیار عیب، از زمان ظهور عیب ثابت می شود نه اینک کاشف از ثبوت آن از هنگام عقد باشد بعضی دیگر از فقهاء نیز علی رغم اینکه ثوبت خیار عیب را از زمان ظهور عیب دانسته اند، اما پذیرفته اند که قبل از این زمان می توان خیار را با اکتفاء به وجود سبب آن که همان عیب است، ساقط نمود اما در مقابل عده دیگری از علماء معتقد هستند که شهور عیب سبب ثبوت خیار عیب نیست بلکه کاشف از آن است و در این مورد استدلال نموده اند که سبب ارش، ظهور عیب نیست، بلکه کاهش قیمت واقعی کالا نسبت به ثمن ان، در اثر از بین رفتن و صف سلامت و معیوب شدن آن است و حق ارش در این زمان ثابت می شود نه در زمان ظهور عیب، بلکه ظهور عیب کاشف از وجود این حق از زمان حدوث عیب می باشد.

کلیدواژه ها:

عیب ، قرارداد ، حقوق ، معامله