کاربرد معیار نوعی و شخصی در مسئولیت مدنی

دانش حقوق ناچار از معیار گزینی است چرا که حقوق عالم انتزاعیات است. یکی از مهمترین معیار های علم حقوق معیار نوعی و شخصی است. مهمترین بخش علم حقوق که عرصه ی کاربرد معیار نوعی و شخصی است، مسولیت مدنی است. باید در این مورد اذعان داشت منظور از ارزیابی شخصی از دید شخص نگریستن و در نظر گرفتن تمام خصوصیات و ویژگی های مادی و معنوی است و منظور از ارزیابی نوعی ارزیابی به معنی ارجاع به عرف و ملاک قرار دادن انسان متعارف در اوضاع و احوال خارجی حادثه است. در تعریف کلاسیک ارزیابی نوعی هیچ یک از ویژگی های شخصی در معیار انسان متعارف دخیل نمی باشد. اما برطبق دکتر نوین معیار انسان متعارف باید منطعف شود و این امر مستلزم توجه به شخصی و در نظر گرفتن برخی از ویژگیهای اوست. اما در این مورد که چه خصوصیاتی را باید در انسان متعارف دخیل دانست، اختلاف نظر وجود دارد. بنابراین نظر اول در معیار انسان متعارف تنها باید معلولیت های جسمی و مهارت های خاص شخص در نظر گرفته شود. و از سایر خصوصیات صرفنظر نمود. از آنجایی که جز در مورد خاص، مسئولیت مدنی بر پایه تقصیر بنا شده است و ضابطه تشخیص تقصیر مگر در بحث اجتماع اسباب و مباشر نوعی است، گرایش کلی مواد مطرح شده در مسئولیت مدنی، به سمت ارزیابی نوعی است. در مسئولیت قرار دادی به دلیل اصل حاکمیت اراده ، اصل اراده باطنی و قاعده تبعیت عقد از قصد و به تبع این موارد لزوم کشف خواست و اراده طرفین ارزیابی شخصی حائز اهمیت است. با توجه به موارد و مصادیق بسیاری که مبتنی بر ارزیابی نوعی می باشد؛ گرایش کلی قانون مدنی به سمت ارزیابی نوعی می باشد. در این مقاله به کاربرد معیارهای نوعی و شخصی در عرصه ی مسولیت مدنی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می پردازیم.

کلیدواژه ها:

مبانی و ارکان مسئولیت مدنی ، معیار نوعی ، معیار شخصی