تعهد مدیران شرکت تجاری؛ قائم به شخص یا قابل انتقال؟

امروزه اهمیت و نقش شرکت های تجاری در اقتصاد کشور و زندگی مردم قابل انکار نیست، با این وجود، شرکت یک شخص حقوقی و اعتباری است که فاقد وجود واقعی یا حقیقی است و برای اداره امور خود ناچار است از اشخاص حقیقی استفاده نماید که این شخص اصطلاحاً مدیر نامیده می‏شود. به همین جهت در ماده 107 ل. ا. ق. ت.، مصوب 1347، مقرر شده است «شرکت سهامی بوسیله هیئت مدیره ای که از بین صاحبان سهام انتخاب شده و کلاً یا بعضاً قابل عزل می ‏باشند، اداره خواهد شد.» در ماده 124 لایحه یادشده نیز مقرر شده است: «هیئت مدیره باید حداقل یک نفر شخص حقیقی را به مدیریت عامل شرکت برگزیند... » مراد از تعهد مدیریتی، هر تعهدی است که عرفاً مدیر در قبال شرکت دارا می باشد ولو اینکه نص صریح قانونی یا قراردادی بر آن وجود نداشته باشد.حدود تعهدات و وظایف مدیران در شرکت های تجاری، رابطه ی مستقیم با نحوه تلقی از رابطه مدیران با شرکت و سهامداران دارد. به عبارت دیگر مبنای مورد قبول برای رابطه مدیران با شرکت مبین این مطلب است که شخصیت مدیران در اجرای تعهدات خود مهم نبوده و این گونه تعهدات قابل تفویض به دیگران می باشد. در حالی که اگر رابطه مذکور مبتنی بر نظریه وحدت یا رکن بودن باشد و مدیر رکنی از ارکان تشکیل دهنده شرکت تلقی گردد، تعهدات مدیران قائم به شخص بوده و قابل انتقال و واگذاری به دیگران نمی باشد. البته پذیرش یا عدم پذیرش هر یک از این مبانی و نظریه‏های حقوقی برای تبیین رابطه مدیران با شرکت، ناشی از برتری هر یک از این نظریه‏ها بر دیگری به لحاظ منطق حقوقی و دیدگاه نظری صرف نیست، بلکه تمایل به هر یک از این نظریه‏ها خود از واقعیات و مصالح اقتصادی و اجتماعی نشأت می‏گیرد. به عبارت دیگر، وقتی یک نظریه ی حقوقی با مقتضیات شرکت ها در دنیای امروزه همخوانی ندارد، ناگزیر کنار گذاشته می‏شود و نظریه دیگری که با مقتضیات سازگاری بیشتری دارد، پا به عرصه وجود می‏گذارد

کلیدواژه ها:

تعهد ، تعهد قائم به شخص ، شرکت تجاری ، تعهد مدیر