نقش معلمان در توسعه ی پژوهش محوری در مدارس

پژوهش و نوآوری، در جامعه ای توسعه پیدا می کند که نظام آموزشی و فرهنگی، زمینه و بستر مناسب را برای آن فراهم کرده باشد؛ بر همین مبنا، مهمترین و اساسی ترین رکن نظام پژوهشی را نیروی انسانی محقق که از توانایی ها، قابلیت ها و مهارت های لازم پژوهشیبرخوردار باشد، تشکیل می دهد. خوشبختانه یکی از تمایلات والا و ارزشمند نهاد آدمی، فطرت دانش جویی اوست. انسان ذاتاً و فطرتاًدانش دوست و جستجوگر آفریده شده است. از آموزش و پرورش که مرکز دانش پژوهی است، به عنوان گلوگاه توسعه یاد می شود زیرا حاصل نهادینه کردن تفکر پژوهشی در نظام تعلیم و تربیت امروز، وجود تفکر خلاق و پژوهش گر در آینده است. از آن جا که شغل معلمیشغل انبیاء بوده، معلمان هدایت نسل ها را بر عهده دارند، جامعه از آنان انتظاراتی همچون دانایی محوری، پژوهش گری و ... دارد.لذامعلمان برای دستیابی به اهداف شغلی در عصر اطلاعات باید با شیوه های جدید و کارآمد علوم و فنون روز آشنا و به آن مجهز باشند زیرا معلم امروز با اطلاعات دیروز نمی تواند دانش آموزان فردا را تربیت کند. یکی از این فنون، روش تحقیق است که معلمان باید با انواع شیوه های پژوهش و مراحل اساسی آشنا باشند. یادگیری پژوهش محور، از زمره رویکردهایی است که به جای تأکید بر دانش اندوزی، بهتمرین مهارت هایی که برای زندگی لازم و ضروری هستند، توجه دارد. معلمی که بر اساس این رویکرد به آموزش می پردازد، فرصت هایی را برای دانش آموزانش فراهم می کند تا هر یک متناسب با علاقه ها، توانایی ها و نیازهای فردی خود، به طور عملی به یادگیری اقدام کند. نظام آموزش و پرورش، به عنوان مرکز پژوهش و آموزش، با دارا بودن افراد فرهیخته )معلمان(، نیروی انسانی جوان )دانشآموزان( و مرکز یادگیری و یاددهی )مدرسه(، باید به عواملی چون وجود کتابخانه و مرکز اطلاعات، انگیزه برای انجام تحقیق شیوه و روش انجام درست تحقیق و عملیاتی کردن تحقیقات انجام شده در مدارس، بیشتر توجه کنند تا بنیان تفکر پژوهشی در مدارس و جامعه تقویت گردد. در همین راستا به کار بستن یافته های پژوهشی و بها دادن به مقو له ی پژوهش و تحقیق در جهت علمی کردن آموزش و پرورش،نکته ی ظریفی است که تا حدودی می تواند بی رغبتی اعضای مدرسه به مقوله ی پژوهش را کاهش دهد و دیدگاه ها را به سمت علمی وکاربردی شدن تحقیق سوق دهد. آموزش و پرورش بعنوان اساسی ترین بخش درراستای توسعه ی همه جانبه کشور و خاستگاه تولید علم می تواند نقش مهمی را ایفا نماید و با بستر سازی مناسب و بسیج امکانات و بهره گیری از پتانسیل بالای نیروی انسانی و استعدادهایخوب, آینده کشور را به سمت قله های افتخار هدایت نماید. دراین راستا موانع و چالش هایی فرا روی آموزش و پرورش برای حرکت بهسمت تولید علم وجود دارد که با اصلاح آنها می توان به آینده ای روشن امیدواربود. این چالش ها عبارتند از: عدم مدیریت صحیح نیروی انسانی، سیستم متمرکز و عدم تغییر درفرایند یاددهی - یادگیری و امر آموزش، عدم شکوفایی روحیه پرسشگری و خلاقیت دردانش آموزان در محیط های آموزشی وگرفتارشدن درچهارچوب های معمول.

کلیدواژه ها:

معلمان ، پژوهش محوری ، مدارس