سود گروی جرمی بنتام در بوته نقد و بررسی

در طول تاریخ تفکر بشری، مسلک ها و مکتب های متنوع و گاه متفاوتی در حوزه عقل عملی و اخلاق پدیدار شده که قدمت آن را باید در سده های پیش از میلاد جستجو کرد. یکی از این مکاتب اخلاقی، مکتبی است که امروزه به نام اصالت نفع (لذت) مشهور شده است. هر چند بنیانگذار این مکتب جرمی بنتام (1832-1748) انگلیسی است. اما واقعیت آن است که رگه های فکری این مکتب را نیز همانند دیگر مکاتب باید در آراء و اندیشه های اندیشمندانی چون اپیکور، جان لاک، هابز و هیوم جستجو نمود.جرمی بنتام در تحلیل خود از اخلاق بر یک اصل روانشناختی تکیه می کند که هر فرد به اقتضای طبیعت انسانی خود در جستجوی آن است که لذتی را به دست آورد یا از رنجی دوری گزیند. او جهت نیل به این مقصود در صدد ارائه معیارهای هفت گانه ای (شدت، پایداری، قطیعت و عدم قطعیت، قرابت، باروری، خلوص و گستردگی) برآمد.در واقع هدف بنتام از ارائه این معیارها، بدست آوردن فرمولی جهت تعیین درجه ارزش گذاری لذات و آلام است . او سعی داشت با استفاده از این معیارها مدلی برای مکتب لذت گرایی خود ارائه و در نهایت آموزه های این مکتب را یگانه پاسخ به جولان نامتناهی روح انسانی قلمداد نماید. در این پژوهش سعی بر آن است ضمن برشماری آرا و عقاید بنتام در حوزه اخلاقی محکی نقادانه به آموزه اصلی ایشان بزنیم.

کلیدواژه ها:

جرمی بنتام ، اخلاق ، لذت ، الم ، سود