ارزیابی و بهبود مصرف بهینه منابع انرژی در تولید گندم آبی در شهرستان ساوجبلاغ

نقش انرژی در توسعه و کارآیی کشاورزی بسیار با اهمیت است. در سال‏های گذشته مصرف انرژی، به‏ویژه سوخت‏های فسیلی و کودهای شیمیایی در کشاورزی افزایش چشمگیری داشته است. توجه به منابع طبیعی کمیاب و اثر مصرف انرژی‏های مختلف روی سلامتی انسان و محیط زیست، لزوم بررسی الگوهای مصرف انرژی را در بخش کشاورزی حیاتی ساخته است. در این پژوهش که در سال زراعی 1388 در شهرستان ساوجبلاغ انجام شد به بررسی و تعیین میزان مصرف انرژی برای کشت گندم آبی پرداخته شده است. در این تحقیق انرژی مصرفی و انرژی تولیدی محصول گندم آبی به‏وسیله نمونه‏گیری کاملاً تصادفی و مصاحبه با کشاورزان محاسبه و به‏وسیله آن شاخص‏های انرژی همچون، ضریب مصرف انرژی، بازده انرژی، بهره‏وری انرژی و افزوده خالص انرژی تعیین گردیدند. نتایج بررسی‏ها نشان داد، ضریب مصرف انرژی مورد نیاز برای تولید هر هکتار گندم در منطقه مذکور معادل 05/51870 مگاژول و شاخص بازده انرژی برای این محصول معادل 25/1 برآورد شد. بهره‏وری انرژی و افزوده خالص انرژی در منطقه به‏ترتیب معادل 09/0 کیلوگرم بر مگاژول و 7/13098 مگاژول بر هکتار به‏دست آمد. بررسی سهم نهاده‏ها از کل انرژی ورودی مشخص نمود که در تولید گندم، آبیاری بیشترین سهم انرژی مصرفی را به خود اختصاص داده است. بیشترین مقدار انرژی مصرفی پس از آبیاری مربوط به کود شیمیایی بود. مصرف بهینه کودهای شیمیایی، اصلاح روش‏های آبیاری و استفاده از بذرهای مناسب در کاشت گندم می‏تواند نسبت به بهبود بازده انرژی در منطقه ساوجبلاغ مؤثر باشد

کلیدواژه ها:

انرژی ، ساوجبلاغ ، گندم آبی ، نهاده