کاربست مدل بولین در ارزیابی جغرافیایی امکان کشت پسته در استان زنجان

در حال حاضر کشاورزی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید. یکی از راههای اساسی برای توسعه و ارتقاء فعالیت های کشاورزی در کشور، استفاده بهینه از اراضی، متناسب با شرایط اکولوژیک آنهاست. اصولا لازمه ی چنین توسعه ای، شناخت عوامل مختلفی است که در آن دخالت دارد. لذا محققان توجه ویژه ای به آمایش سرزمین داشته و بر پایه مدل های اکولوژیکی - کشاورزی، منابع اکولوژیکی زمین را با روش های مناسب شناسایی، ارزیابی و به منظور اهداف خاصی قابلیت سنجی می نمایند. تحقیق حاضر با هدف شناخت عناصر اقلیمی مؤثر در کشت درخت پسته در استان زنجان و پهنه بندی نواحی مستعد کشت این محصول از نظر اقلیمی و چند عامل غیر اقلیمی با استفاده از توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در تلفیق لایه های مختلف اطلاعاتی و در قالب مدل بولین می باشد. . بدین منظور با توجه به شرایط فنولوژیکی درخت پسته و تطبیق آن با شرایط اقلیمی مورد نیاز به بررسی شاخص های موثر در کشت محصول پرداخته شده است. با استفاده از روش های ترکیبی و تجربی نیاز آبی و مقادیر نیاز آبیاری محاسبه و در ادامه درجه حرارت ترا کمی و نیاز سرمایی محصول محاسبه شد. در نهایت با استفاده سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در محیط نرم افزار Arc/view، نقشه های هم ارزش تهیه شده، و بعد از وزن دهی نقشه ها و تلفیق نقشه ها نواحی مستعد کشت درخت پسته استخراج گردیده است. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص های نیاز گرمایی و نیاز سرمایی و رطوبت، مهمترین عوامل محدوده کننده در برخی از نقاط استان می باشند. همچنین نقشه های بدست آمده حاکی از آن است که تنها محدوده های شمال غرب و شمال شرق که دو ایستگاه آببر و ماهنشان در این نواحی واقع شده اند، به لحظ شرایط اقلیمی و غیر اقلیمی محدودیتی برای کشت درخت پسته به وجود نمی آورند درنتیجه پتانسیل کشت این محصول در این نواحی وجود دارد.

کلیدواژه ها:

امکان سنجی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، پسته ، استان زنجان