بررسی کارآیی زنبور مخملی Bombus terrestris L. (Hymenoptera, Apidae) درگرده افشانی گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum)

با استقرار دو جعبه حاوی کلنی زنبور Bombus terrestris L. تهیه شده از شرکت کوپرت، در یک گلخانه در گچساران (کهگیلویه و بویراحمد) در دو محدوده شامل 32 بوته و اندازه‌گیری تعداد گل های تشکیل شده از بدو گلدهی، تعداد گل‌های ریزش نموده، تعداد میوهای تشکیل شده به صورت هفتگی، اندازه گیری قطر داخلی و خارجی میوه های رسیده، اندازه گیری وزن میوه‌های رسیده، اندازه‌گیری تعداد بذر (دانه بندی)، مقایسه بازده محصول در تیمارهای با و بدون گرده افشانی (با زنبورهای مخملی)، روند تشکیل گل و میوه در طول دوره نمونه برداری، کارایی زنبور گرده‌افشان در گرده‌افشانی گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای با روش گرده افشانی دستی مقایسه شد. نتایج نشان داد تیمارهای مربوط به گرده افشانی با زنبور مخملی در سطح 99% دارای اختلاف معنی دار (P<0.01) با روش دستی بود. میزان تفاوت بازده محصول در این دو روش 06/0 گرم به ازای بوته بوده که در سطح تولیدی در یک گلخانه 1000 متری حدود 600 کیلوگرم میزان بسیار قابل توجهی بوده و دارای توجیه اقتصادی است. همچنین، سهولت کاربرد این زنبورها در گرده افشانی، کاهش هزینه های کارگری، صرفه جویی در زمان و کیفیت بالای گرده افشانی که در نتیجه ملاقات تمام گلها توسط زنبور بوده استفاده وسیع از این زنبور را در گلخانه های ایران توصیه می نماید.

کلیدواژه ها:

گوجه فرنگی ، Bombus terrestris L. ، گرده‌افشانی ، گلخانه