بررسی پیرکرنشی طبیعی در فولاد میکرو آلیاژی E390D و نحوه بازیابی خواص اولیه

بعد از تولید ورق به طریقه نورد، با گذشت زمان در طول دوره نگهداری در انبار، ورق ها به علت وقوع پدیده پیرکرنشی، خواص اولیه خود را از دست میدهند. این پدیده منجر به کاهش قابلیت شکل پذیری گشته، تغییر شکل ناهمگن را به دنبال دارد. هدف از این پژوهش، رفع پدیده پیرکرنشی و بازیابی خواص اولیه ورق میکروآلیاژی E390D می باشد، که به مدت 5 سال در انبار در دمای اتاق به طور طبیعی پیر شده است. در این راستا، دو روش نورد سطحی با مقادیر 1/5 و 1/8 و 2/3 و 5 درصد کاهش سطح مقطع و عملیات حرارتی با سیکل گرمایش تا دماهای 450 و 550 و 650 درجه سانتیگراد، نگهداری به مدت 0.5 ساعت و سپس کوئنچ در آب مورد بررسی قرار گرفت. خواص مکانیکی، منحنی های تنش- کرنش، تصاویر متالوگرافی در بزرگنمایی های 500 و 1000 برابر و همچنین تصاویر میکروسکوپ الکترونی در بزرگنمایی های 1250 و 2500 و 5000 و 10000 برابر مربوط به نمونه های ورق اولیه؛ پیر شده ، نورد شده و عملیات حرارتی شده، جهت بدست آوردن شرایط بهینه بازیابی خواص، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد با افزایش درصد کاهش سطح مقطع نورد اعمالی، میزان کار سختی افزایش یافته، تغییر شکل با تامین نیروی بیشتر انجام یمشود وخواص انعطافی ورق کاهش می یابد. همچنین با افزایش دمای گرمایش در سیکل عملیاتی حرارتی، نفوذ اتمهای کربن و نیتروژن به نابجایی ها تسریع می شود که در نتیجه استحکام بالاتر رفته و خواص انعطافی افت شدیدتری خواهد داشت.بر طبق نتایج بدست آمده ، نورد با 2/3 درصد کاهش سطح مقطع، با ایجاد کمترین مقدار کار سختی، خواص انعطافی ورق را به میزان کمی کاهش داده و پدیده پیرکرنشی را حذف می کند. اما عملیات حرارتی مورد استفاده، منجر به تشدید پدیده پیرکرنشی می گردد.

کلیدواژه ها:

پیرکرنشی طبیعی ، فولاد میکروآلیاژی ، بازیابی ، نورد سطحی