انطباق دو منظومه غنایی از دیدگاه روایت شناسی ساختارگرا

روایت شناسی ساختارگرا به عنوان یکی از مهمترین تلاشهای روایت شناسانه، کار خود را در نخستین ده ههای قرن بیستم آغاز کرد و ادب غنایی بهترین حوزه برای مطالعات در این حوزه است. مطالعات اساسی وگسترده در این زمینه، نخستین بار از سوی فرمالیست هایروسی صورت گرفته است و گرماس از نظریهپردازان معروف این حوزه است که الگوی کنشی، زنجیره های روایی ومربعمعناشناسی از دستاوردهای وی در ساختارگرایی و مطالعات ادبی است. همچنین خسرو و شیرین و لیلی و مجنون از برجسته ترین و زیباترین داستان های ادب غنایی فارسی به شمار می آیند که به وسیله نظامی گنجوی به نظم درآمدهاند؛ از این رو در این پژوهش، سعی بر آن است، این دو منظومه غنایی با تکیه برنظریات سهگانه گرماس، تجزیه و تحلیل شود و مقایسهای بین این دو منظومه از این دیدگاه صورت گیرد. هدف اصلی دست یافتن به میزان انطباق این دو اثر با الگوی گرماس (الگوی کنشی، زنجیره های روایی مربعومعناشناسی ) است. حاصل این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای انجام شده، بیانگر این است که دو منظومه غنایی خسرو و شیرین و لیلی و مجنون در قالب نظریه ساختارگرایانه و معناشناسانه گرماس قابل بررسی هستند و با اندک تفاوتی با یکدیگر، از الگوی ساختاری و روایی کاملی برخوردارند.

کلیدواژه ها:

ادب غنایی ، روایت شناسی ، ساختارگرایی ، الگوی گرماس ، خسرو و شیرین ، لیلی و مجنون