واکاوی نظریه مسئولیت تضامنی بازرسین شرکت های تجاری

ورود خسارت به دیگری، عامل زیان را ملزم می نماید که به طرق مقتضی ضرر مزبور را تدارک دیده و حالت سابق را اعاده نماید. الزام مذکور براساس اصول مسلم نظام مسئولیت مدنی توجیه می گردد. در همین راستا قوانین کشورهای جهان برای تضمین بیشتر این مهم، به شیوه های مختلقی توسل می جویند. از جمله مواردی که می توان آن را در حقوق تجارت مشاهده نمود، مسئولیت تضامنی اشخاص در قبال اعمال خود می باشد. بدیهی است در شرکت های تجاری ، لزوم رعایت صداقت در اعمال، تضمین صحت و سقم فعالیت های انجام شده، برقراری ایمنی و اطمینان در روابط تجاری و در نهایت تضمین حقوق و منافع شرکاء و اشخاص ثالث در بالاترین درجه اهمیت قرار دارد. وظیفه مزبور را ناظرین و در تعبیر حقوقی بازرسین شرکت ها به عهده خواهند داشت. در همین راستا لازم است بازرسین از میان افراد مورد وثوق برگزیده شوند. باید بیان کرد در حقوق ایران، در خصوص مسئولیت تضامنی بازرسین دو دیدگاه را می توان برداشت نمود. اصل مسئولیت مشترک و استثنایی بودن مسئولیت تضامنی از جمله دلایل مخالفین مسئولیت تضامنی بازرسین می باشد. اما در مقابل می توان دیدگاهی را مشاهده نمود که لزوم حفظ حقوق زیان دیده، و وجود موارد قانونی مشابه می تواند مسئولیت فوق را توجیه نماید. در فقه اسلامی، در تزاحم اسباب موجب ضمان، علیرغم اصل مسئولیت مشترک افراد، برخی از ایشان مسئولیت هر کدام به تنهایی را پذیرفته و زیان دیده را در مقابل هریک مخیر دانسته اند. آن چه از استقراء در مواد قانونی و تدبر در رویه قضائی بر می آید آن است که اصل شخصی بودن مسئولیت، فقدان امکان قیاس برای تشدید مسئولیت، این برداشت حاصل می گردد که اصل بر مسئولیت مشترک بازرسین شرکت های تجاری خواهد بود و جز در موارد منصوص دلیلی برای تضامنی بودن آن مشاهده نمی گردد. رویه ای قابل انتقاد، که با حقوق و منافع شرکاء و اشخاص ثالث در تعارض بوده، لازم است مورد توجه قانونگذار قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

شرکت تجاری ، بازرسین ، هیأت نظار ، مسئولیت مشترک ، مسئولیت تضامنی