مقایسه مقادیر شاخص دبی پایه در دو اقلیم نیمه خشک و مرطوب، مطالعه موردی استان خوزستان و مازندران

جریان آب در رودخانه ها عمدتا ترکیبی از سه جزء اصلی دبی پایه، رواناب تاخیری یا جریان زیر قشری ورواناب سطحی می باشد. هر یک از اجزاء جریان از جمله دبی پایه به وسیله هیدروگراف آن مشخص می شود وبرای تفکیک این اجزاء نیز روشهای متعددی ارایه شده است. در واقع شاخص دبی پایه یا BFI حاصل تقسیم دبی آب پایه به حجم کل رواناب هر سال یا کل دوره آماری می باشد. مقادیر شاخص دبی پایه همیشه بین صفر و یکمتغیر است. شاخص دبی پایه در واقع بیانگر نسبت رواناب مشتق شده از منابع ذخیرهای حوزه آبخیز می باشد. اینشاخص نشان دهنده مشارکت آب های زیرزمینی در آبهای سطحی می باشد و هرچه به یک نزدیکتر باشدآب های زیر زمینی منطقه بیشتر است. البته منطقه با نفوذپذیری بالا آبهای زیرزمینی بیشتری هم دارد. دربررسی که روی BFI هایی که به تفکیک استان مازندران (اقلیم مرطوب) و استان خوزستان (اقلیم نیمه خشک) انجام شد، شاخص های دبی آب پایه محاسبه و پس از برآورد انحراف معیار و ضریب تغییرات این شاخص درایستگاه های استانها، نتایج نشان داد که استان مازندران (اقلیم مرطوب) با ضریب تغییرات0/202 دارای نوسانات آبهای زیرزمینی کمتری نسبت به استان خوزستان (اقلیم نیمه خشک) با ضریب تغییرات 0/225 می باشد.

کلیدواژه ها:

جداسازی آب پایه ، هیدروگراف ، حوزه های آبخیز ، رواناب ، شاخص دبی پایه