پدیده ی گردو غبار، بررسی علل پیدایش و پیامدهای زیستی آن

پدیده ی گردوغبار یکی از بلایای طبیعی زیان باری است که به ویژه در دهه های اخیر مشکلات زیست محیطی عدیده ای را به وجود آورده است. بروز پدیده ی ریزگردها با منشاء از مناطق بیابانی کشورهای همسایه که در سالهای اخیر مناطق وسیعی از کشور ما را تحت تأثیر خود قرار داده، میت واند منجر به تغییرات اقلیم در مقیاس منطقه ای و محلی، تغییر در چرخه بیولوژیک، زمین شناسی، شیمیایی و محیط زیست انسان گردد. سالانه بین 5-0/5 میلیارد تن ذرات، توسط طوفان های گردوغباری از طریق هوا به نقاط دیگر جهان منتقل می شوند. فراوانی و شدت غبار در چند سال اخیر در لبه ی غربی فلات ایران بیشتر شده است و هر از چندگاهی شکل بروز آن طغیانی و افسار گسیخته می گردد بر اساس مطالعات همه گیر شناسی مشتمل بر بررسی اثرات آلودگی هوا بر سلامتی انسانو مرگ و میر ناشی از این اثرات، مشخص شده که میزان مرگ و میر مرتبط با آلودگی هوا به گونه ای فزاینده در حال افزایش است. این رویداد مخرب علاوه بر آثار زیانباری که بر سلامت مردم منطقه (اعم از بروز سرطان ریه و مشکلات قلبی) دارد، خسارت های عدیده ای نیز بر محصولات کشاورزی و منابع طبیعی تحمیل کرده است. بخش کشاورزی از جمله بخش های آسیب پذیر در برابر آلودگی هوا است. نتایج برخی مطالعات بر این نکته تأکید دارد که تماس طولانی مدت با ذرات معلق به صورت کاهش طول عمر شخص خود را نشان می دهد. اثرات پدیده ی گردوغبار ممکن است تا فاصله زیادی از منبع اصلی تداوم داشته و سبب بروز اثرات نامناسب زیستی و بروز خسارات فراوان گردد. به همین خاطر شناخت و تحلیل عوامل مؤثر در ایجاد آن اهمیت فراوانی در برنامه ریزی ها دارد، زیرا با شاخت این عوامل و پیش بینی وقوع و تداوم تا حدود زیادی می توان از میزان خسارات احتمالی آن کاست.

کلیدواژه ها:

طوفان های گردوغبار ، اختلالات زیست محیطی ، کشاورزی ، آلودگی هوا ، اختلال در رشد و عملکرد گیاهان