تاملی بر مفهوم طراحی و اصلاح فضاهای شهری در پیشگیری از وقوع جرایم

امروزه نرخ بالای جرم و نابهنجاری های اجتماعی به یکی از چالش های بزرگ شهرهای پرجمعیت جهان بدل گشته است. مبارزه با جرم وبزهکاری در یک جامعه مستلزم شناخت عوامل جرمزا است؛ بنابراین با از بین بردن این عوامل یا کاهش اثرات آن میتوان از بروز جرایمپیشگیری نموده و یا حداقل از میزان آن در جامعه کاست. جرم تحت تاثیر دو عامل درونی (فردی) و عامل بیرونی (محیطی و مکانی) بهوجود می آید. رابطه انسان با عامل بیرونی یا به طورکلی محیط پیرامون او به وسیله مجموعه رفتارهای او نمود می یابد. انسان با توجه بهسطح آگاهی، دانش و توان فنی خود به دخل و تصرف در محیط پرداخته و از طرفی این شرایط محیطی و مکانی است که در حدود ونحوه عمل و شیوه رفتارهای او نقشی تعیین کننده دارد و به عبارتی می توان گفت رابطه انسان با محیط خود یک رابطه متقابل از جهتتاثیرپذیری می باشد. به طورکلی تمامی ناهنجاری ها و مفاسد اجتماعی و هر فعل و ترک فعل که تحت عنوان جرم شناخته میشود به هر نحوی که از انسان سر بزند دارای بستر زمانی و مکانی است. به بیان دیگر تمامی اعمال مجرمانه دارای ظرف مکانی و زمانی خاص هستند که آنها را از هم متمایز می سازد؛ بنابراین تفاوت در شرایط مکانی و خصوصیات رفتاری در کنار عامل زمان، توزیع فضایی نابرابر جرایم را در پی دارد. این تفاوت موجب می شود تا در واحد مکان ناهنجاری های اجتماعی به طور یکسان پراکنده نباشد. در مقاله حاضر با توجه به تاثیر فضاهای شهری بر کیفیت و کمیت ارتکاب جرم، به مفهوم طراحی و اصلاح فضاهای شهری در پیشگیری از وقوع جرایم و اتخاذ سیاست های راهبردی می پردازیم.

کلیدواژه ها:

پیشگیری از جرم ، طراحی شهری ، معماری ، فضای قابل دفاع