تمایز بازار سنتی و بازار مدرن و کارکردهای اجتماعی و اقتصادی آن

وقتی نام بازار را بر زبان میآوریم در ذهن مردم تصویر مکانی مملو از مغازه و راهروهای مسقف نقش میبندد. این تصویر، شکل فیزیکی همان بازار سنتی است که در سالهای متمادی، نقش و جایگاهی مختص به خود داشته و با یک مرحله از توسعه کشور در گذشته وابستگی دارد. اما در حال حاضر، بازار در ذهن نسل جدید تصویری متفاوت با آنچه در اذهان پیشینیان بوده، دارد. شاید به دست آوردن تحلیلی مناسب از تحولات اقتصادی که بازار سرمنشاء آن بوده و درک عوامل ایجاد این تحولات بتواند به فهم بهتر ما از ساز و کارهای اقتصاد امروزکمک کند. آنچه بازار سنتی را به بازار مدرن پیوند میدهد و وجه مشترک این دو محسوب میشود، مبادله داوطلبانه و آزاد است. این امر از گذشته جریان داشته و هماکنون هم اتفاق میافتد. اما وقتی ظرف نهادی بازار دگرگون میشود به این معنی که قواعد حاکم بر آن تغییر میکند تصویری متفاوت از بازار با آنچه در گذشته بودهمشاهده می کنیم. گذشته از مرور تحول تاریخی، این بررسی حداقل دو خاصیت میتواند داشته باشد. اول درک اینکه بازار در مقاطعی از تاریخ گذشته ما نقشی فراتر از مکان مبادله کالا ایفا کرده که ممکن است در زمان حاضر دیگر آن نقش را نداشته باشد. یا اینکه ما چه انتظاری میتوانیم از بازار به عنوان مکانی که مبادله در آن اتفاق میافتد، داشته باشیم. مشخص شدن آن نقش و جایگاه، میتواند به ما کمک کند تا بفهمیم چرا زمانی نقشآفرینی بازار در کشور ما نقشآفرینی سیاسی یا فرهنگی شده و اینکه چرا در زمان فعلی ممکن است این نقشها وجود نداشته یا تغییر کرده باشد. خاصیت دوم هم اینکه ما مفهوم بازار را به عنوان یک سازوکار از مفهوم آن به معنای مکان مبادله جدا کنیم تا بتوانیم در اقتصاد، ساز و کار را مدنظر قرار دهیم. این شاید بهانهای باشد که بتوانیم بهتر ساز وکار بازار را درک و آن را در جامعه نهادینه کنیم

کلیدواژه ها:

بازار سنتی ، - بازار مدرن ، کارکردهای اجتماعی ، - اقتصادی