بررسی تاثیر قارچ میکرویزا و امواج فراصوت بر برخی صفات کمی و کیفی گیاه دارویی سیاه دانه (Nigella sativa L.)

این آزمایش به منور بررسی تاثیر قارچ میکوریزا و امواج الکترواسونیک بر برخی صفات کمی و کیفی گیاه دارویی سیاه دانه (Nigella sativa L.) در سال 1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا درآمد فاکتروهای آزمایش شامل قارچ میکوریزا در سه سطح شاهد (M1)، تلقیح به میزان تصویه شده در بروشر (M2) تلقیح به میزان دو برابر مقدار توصیه شده در بروشور (M3) و امواج التراسونیک در پنج سطح شاهد (F1)، 3 (F2)، 5 (F3)، 7 (F4) و 9 دقیقه (F5) در معرض تابش امواج با فرکانس 42 کیلوهرتز می باشد. صفات مورد مطالعه شامل کلوانیزاسیون ریشه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه و درصد اسانس گیاه سیاه دانه می باشد نتایج آزمایش نشان داد که درصد اسانس و تعداد کپسول در بوته به طور معنی داری (سطح احتمال 0/01) تحت تاثیر اثر متقابل میکوریزا و امواج التراسونیک قرار گرفتند بهطوری کمه بالاترین درصد اسانس (1/6%) در تیمار عدم کاربرد میکوریزا به همراه 9 دقیقه امواج التراسونیک و کمترین درصد اسانس برابر 0/4 درصد در تیمار شهد و تیمار عدم تلقیح میکوریزا به همراه 3 دقیقه التراسونیک و تیمار تلقیح توصیه شده به همراه 3 دقیقه التراسونیک بدست آمد. بیشترین تعداد کپسول مربوط به تیمار تلقیح مضاعف میکوریزا و 7 دقیقه التراسونیک معادل 22 کپسول در بوته و کمترین تعداد کپسول مربوط به تیمار شاهد معادل 4 کپسول در بوته حاصل شد. عامل میکوریزا بر عملکرد دانه و کلونیزاسیون ریشه در سطح احتمال 0/01 معنی دار شد. همچنین امواج فراصوت در سطح احتمال 0/05 بر عملکرد دانه معنی دار به دست آمد، به طوری که بیشترین عملکرد دانه (232/1 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 7 دقیقه در معرض امواج فراصوت بدست آمد.

کلیدواژه ها:

التراسونیک ، میکرویزا ، سیاه دانه ، کلوانیزاسیون ، اسانس