بررسی سنتیکی و تعیین میزان مهارکنندگی تیروزیناز توسط عصاره ی متانولی اندام های هوایی تفکیک شده ی گیاهان .Hyoscyamus kurdicus Bornm و .Salvia suffruticosa Montbr. & Auch

تیروزیناز، اکسیدازی حاوی عنصر مس و دارای چندین عملکرد است و به مقدار زیاد در گیاهان، قارچ ها، میکروارگانیسم ها و جانوران یافت می شود. آنزیم تیروزیناز دو مرحله ی اول ملانوژنز را در پستانداران کاتالیز می کند و مسئول پدیده ی سیاه شدگی آنزیمی سبزیجات و میوه های آسیب دیده می باشد. تیروزیناز دارای دو مکانیسم مهم می باشد. با فعالیت مونوفنولازی باعث هیدروکسیله کردن ال- تیروزین به ال- دوپا شده و با فعالیت دی فنولازی باعث اکسید کردن ال- دوپا به دوپاکوینون می شود که ترکیب اخیر طی یکسری مراحل آنزیمی و غیر آنزیمی به ملانین تبدیل می شود. مهمترین عملکرد تیروزیناز در پستانداران شرکت در سنتز ملانین می باشد. توید غیر طبیعی ملانین (هایپرپیگمانتاسیون) باعث تیره شدن پوست و ایجاد لکه های پوستی می شود که یکی از مشکلات جدی زیبایی می باشد. با مهار آنزیم تیروزیناز می توان این بیماری ها را تا حد زیادی درمان کرد یا می توان از بروز مشکلات زیبایی پیشگیری کرد. در این پژوهش اثر مهاری عصاره ی متانولی اندام های هوایی (گل، ساقه، برگ) دو گیاه . Hyoscyamus kurdicus Bornm. , Salvia suffruticosa Montbr. & Auch بر روی تیروزیناز قارچی سنجیده شده است. فعالیت مهاری قابل توجه عصاره متانولی تام گیاهان فوق گزارش شده است. تمام عصاره ها برای فعالیت مهاری تیروزیناز در چهار غلظت 0/001، 0/01، 0/1، 1 میکروگرم در میلی لیتر مورد سنجش قرار گرفتند. روش سنجش بر اساس مطالعات اسپکتروفتومتری با استفاده از دستگاه میکروپلیت ریدر در طول موج 492 نانومتر بود و از اسید کوجیک به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. مطابقه نتایج این مطالعه عصاره متانولی در غلظت 1 میلی گرم بر میلی لیتر برای اندام برگ گیاه سالویا سافروتیکوزا (47/9% مهار) و برای اندام برگ هیوسیاموس کردیکاس (53/43% مهار) دارای اثرات قابل توجهی بودند و میزان (IC(50 آنها به ترتیب 1/4125 و 0/707 میلی گرم بر میلی لیتر بود. مطابق نتایج مطالعات سنتیک مهار آنزیمی، نوع مهار برای عصاره اندام برگ Saliva suffruticosa مهار نارقابتی، و برای عصاره اندام برگ Hyoscyamus kurdicus از نوع مهار رقابتی بود. لذا می توان نتیجه گرفت که عصاره ی این دو اندام به دلیل درصد مهار بالا و IC50 پایین، حاوی عوامل مهارکننده ی بالقوه مؤثری باشند و تلاش برای جداسازی آنها موضوع مناسبی برای پژوهش های آینده باشد.

کلیدواژه ها:

مهارآنزیمی ، Hyoscyamus kurdicus ، Salvia suffruticosa ، تیروزیناز ، اسید کوجیک