ارزش ریز ریخت شناسی کرک برگ برای شناسایی گونه های بلوط های جنگل های زاگرس ایران

بلوط از درختان جنگلی حوزه زاگرس محسوب می شود. مبنای اصلی تشخیص در این جنس ریخت شناسی برگ است. تنوع ریخت شناسی گسترده ای بین گونه ها وجود دارد. بلوط گیاهی دارویی بوده و دارای خواص بسیار می باشد. اجزای مختلف بلوط مانند: چوب، جفت، پوست و مغز میوه، برگ و ... همه دارای ارزش دارویی اند. با توجه به گسترش بسیار زیاد جمعیت های مختلف این گونه ها، رویش آن ها در مناطقی با شرایط اکولوژیکی متنوع و همچنین ارزش اقتصادی و دارویی این گیاهان، در این پژوهش به بررسی کرک پوش های بلوط در سه گونه (Quercus.brantii, Quercus.infectoria, Quercus.libani) حوزه زاگرس پرداخته شد. معمولاً رده بندی هایی که تاکنون در داخل کشور در مورد جنس بلوط انجام شده فقط بر مبنای ویژگی های ریخت شناسی برگ و میوه بوده، اما با توجه به گوناگونی این صفات، ناجوربرگی و نیز تولید دورگهای احتمالی، اختلاف نظر در این زمینه زیاد است. امروزه در تمام نقاط دنیا سعی می شود که به کمک میکروسکوپ الکترونی از صفات ثابتی مانند ویژگی های ریزریخت شناسی برگ و دانه گرده برای شناسایی و تفکیک دقیق تر گونه های این جنس استفاده شود. در این پژوهش ارزش ریزریخت شناسی صفات برگ (شامل نوع کرک، تعداد بازوهای کرک و طول آنها، نوع موم سطح برگ و ...) در سه گونه بلوط مذکور ارزیابی شد. بعد از جمع آوری و شناسایی گونه ها، بررسی کمی و کیفی انجام شد. سپس کرک پوش ها با استفاده از میکروسکوپ نوری و ا لکترونی بررسی شدند و تعدادی کرک تشخیص داده شد که در این سه گونه از نظر نوع کرک، تعداد کرک، حجم کرک، شکل و طول بازوها بررسی شد. بنابراین ارزش تاکسونومیکی ریزریخت شناسی کرک در این جنس تأیید شد.

کلیدواژه ها:

گونه های دارویی بلوط ، کرک بلوط ، ریز ریخت شناسی ، میکروسکوپ الکترونی ، میکروسکوپ نوری