بررسی اثر سنبل الطیب (والرین) برخستگی و کیفیت خواب بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس: مروری برشواهد

زمینه و هدف : مولتیپل اسکلروزیس از شایع ترین بیماری ها در جهان بوده وروند روبه رشد بالای این بیماری در جوامع مختلف، اهمیت انجام پژوهش های بیشتر برای شناسایی راه های جلوگیری از ابتلا یا پیشرفت این بیماری را نشان می دهد. ضعف، کرختی ، دست و پا، خستگی، ناهماهنگی حرکات بدن، از دست دادن تعادل، درد، تاری دید، مشکلات دفع و اختلالات جنسی از علایم شایع این بیماری بوده ، ازسویی اغلب بیماران مشکلاتی نظیر افسردگی ، اضطراب و اختلال خواب را نیزتجربه می نمایند و تمام این موارد کیفیت زندگی مبتلایان را دستخوش تغییر می نماید. امروزه سیر علاقه محققین به سوی درمان هاو راهکارهای گیاهی جلب شده است . ازجمله این درمان ها استفاده از عصاره ی طبیعی گیاهان بوده و یکی ازعصاره های مورد استفاده ، عصاره ی برگرفته شده ازگیاه سنبل الطیب یا همان والرین است، گیاه مذکور دارای خواص متعدد میباشد و درقسمت یافته ها به آن اشاره می گردد . لذا مطالعه ی مروری حاضرباهدف بررسی اثر سنبل الطیب (والرین) برخستگی و کیفیت خواب بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) صورت پذیرفته است.موادو روش ها : مرور متون در پایگاههای Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL), MEDLINE (Ovid) و EMBASE (Ovid) به زبان انگلیسی با کلید واژه های, Valerian, Multiple Sclerosis, Sleep Quality Fatigue, وپایگاه هایGoogle Scholar SID, Iran medex, به زبان فارسی با کلیدواژه های سنبل الطیب، مولتیل اسکلروزیس،خستگی وکیفیت خواب بدون محدودیت زمانی به عمل آمد . معیارهای ورود به مطالعه شامل مطالعات کارآزمایی بالینی با دارونما، انواع روش های مورد استفاده گیاه والرین ازجمله خوراکی به شکل کپسول قرص و یا دمنوش ، ماساژ همراه با درمان مرسوم یا بدون آن بود. متن کامل مقالات مرتبط با مطالعات کارآزمایی بالینی انسانی و همچنین نتایج مطالعات توسط دو محقق به طور مستقل بررسی و پس از غربالگری مقالات مرتبط انتخاب و درمطالعه حاضر ازآن ها استفاده گردید .یافته ها : 5 مطالعه دارای معیارهای ورود مورد ارزیابی قرارگرفتند . گیاه سنبل الطیب دارای خواص تسکین دهندگی ، آرام بخشی ، ضد درد ، ضد اضطراب ، بهبود عملکرد قلب وعروق ، ضد سرگیجه ، رفع کرامپ های قاعدگی، بهبود عملکرد شناختی ، کنترل بیش فعالی کودکان ، جلوگیری از آسیب کلیوی ، بهبود عملکرد خواب و .... است. طبق شواهد والرین با تعدیل در انتقال و آزادسازی گاماآمینوبویتریک اسید سیستم عصبی ، سمپاتیکی را مهار میکند و با مهار آنزیم کاتابولیسم کننده GABAغلظت این ماده در مغز را افزایش میدهد که به دنبال افزایش غلظت GABAفعالیت هسته های مختلف مغزی کاهش یافته و شخص آرامش کسب میکند و به نظر میرسد تاثیر والرین برکیفیت خواب و بهبود خستگی ناشی از این مورد باشد . نتایج سه مطالعه نشان داد ، تجویز گیاه والرین به شکل دمنوش طی 45-30 روز و هربار به مدت 30-20 دقیقه قبل ازخواب اثر معناداری روی بهبود کیفیت خواب مبتلایان به همراه داشت . در2مطالعه انسانی نیز مشخص گردید که مصرف خوراکی والرین به شکل کپسول به مدت 8 هفته سبب کاهش خستگی در مبتلایان شده است.نتیجه گیری : نتایج مطالعات مورد بررسی در مطالعه کنونی نشان داد، مکمل یاری با انواع مختلفی ازگیاه والرین بر کیفیت خواب و خستگی دربیماران مبتلا به ام اس تاثیر مثبت و مفیدی به همراه داشته است . استفاده ازگیاه والرین می تواند به عنوان نوعی درمان مکمل درکنارسایرروش های معمول درمان یا حتی یک درمان جایگزین درمراکزبالینی و آموزشی توسط پرستاران درراستای ترغیب بیماران جهت استفاده از روش های طب مکمل جهت ارتقای کیفیت زندگی به کارگرفته شود . درخاتمه پیشنهاد می گردد مطالعات کارآزمایی بالینی آینده درزمینه ی اثرات حفاظتی گیاه سنبل الطیب بروضعیت آنتی اکسیدانت ها ، افسردگی ،توان حرکتی و ... دربیماران مبتلا به ام اس انجام پذیرد .

کلیدواژه ها:

سنبل الطیب ، مولتیل اسکلروزیس ، خستگی ، کیفیت خواب