تحلیل روزهای گرم کلان شهر تهران و نقش مدیریت اقلیم شهری در کاهش تنش های گرمایی

هر چند عناصر آب و هوایی اندک اند ولی نقش مهمی در آسایش ساکنان یک مکان طی سال ایفا می کنند. در بین این عناصر، دما از اهمیت بسزایی برخوردار است. افزایش یا کاهش دما طی شبانه روز می تواند آستانه های آسایش آب و هوایی افراد را حین کار یا استراحت تغییر دهد. در این میان گرما نسبت به سرما مهمتر به نظر می رسد. روزهای گرم به روزی اطلاق می شود که بیشینه دمای آن دست کم به 30 درجه سلسیوس برسد. تداوم روزهای گرم در کلان شهرها در این تحقیق تهران می تواند منجر به افزایش مصرف انرژی، افزایش تبخیر و تعرق در فضای سبز شهری، افزایش مصرف آب و پیدایش جزیره گرمایی شهری، تخریب آسفالت خیابان ها و تاثیرات نامتعارف در مصالح مساکن، تاثیرات زیانبار در گیاهان و جانوران و همچنین تسریع در ذوب برف در فصل بهار شود. هدف از انجام این تحقیق شناخت روزهای گرم شهر تهران طی یک دوره آماری 47 ساله و بررسی وضعیت استمرار گرما در بیش از دو روز گرم برحسب ماه های مختلف سال بمنظور مدیریت اقلیمی در شهر است. طراحی یک محیط نرم افزاری برای استخراج دمای متوسط روزانه 30 درجه سلسیوس به بالا طی یک دوره آماری از سال 1961 تا 2007 و استفاده از نرم افزارهای Minitab و Spss بمنظور ترسیم نمودار و تجزیه و تحلیل آن روش این تحقیق بوده است. نتایج نشان داد روزهای گرم در هفت ماه از سال بطور متوسط از فروردین تا مهر توزیع شده اند. بیشترین روزهای گرم در ماه مرداد با متوسط 3/08 روز و دمای 36/8 درجه سلسیوس و کمترین روزهای گرم در ماه فروردین با متوسط 3/5 روز و دمای 30/8 روز و دمای 36/8 درجه سلسیوس دیده شد. همچنین روزهای گرم در سال 2002 با 144 روز بالاترین فراوانی و در سال 1999 با 100 روز پایین ترین فراوانی را نشان داد. توالی روزهای گرم بیش از دو روز، بیشتر در ماه مرداد مشاهده شد. در مجموع نتایج نشان داد با وجود میانگین 125 روز گرم در سال (معادل 34 درصد روزهای سال) و تغییر میانگین دما از 32 تا 36 درجه سلسیوس، تعداد روزهای گرم طی ده سال اخیر افزایش یافته است. از این رو لحاظ این رویداد در برنامه ریزی ها و مدیریت اقلیم شهری ضروری است.

کلیدواژه ها:

روزهای گرم ، کلان شهر تهران ، اقلیم شهری