کاربرد تنوع سوماکلونال، گامتوکلونال و سلکسیون in vitro دراصلاح گیاهان زراعی

اولین سری تحقیقات درگزینش ارقام جدید غلات با راندمان بالابعدازجنگ جهانی دوم شروع شده است ازآن پس ارقام مختلف درمکزیک و فیلیپین سلکسیون شدند ولی تولید ارقام جدید دردنیا و نقش آنها درافزایش راندمان جهانی درسالهای 1960-1970 شکل گرفت از اواسط سالهای 1960 باوروددرکشورهای اسیا وامریکای لاتین عبارت انقلاب سبز به عنوان مجموعه تلاشهایی که به کمک ارقام جدید باعث افزایش تولید درکشورهای درحال توسعه شد مطرح گردیددومین انقلاب سبز که ازاواسط سالهای 1970 مطرح شد منتهی به تحقیقاتی گردیده که درآنها درعین پابرجابودن موضوع اصلی تولید گیاهان با راندمان بالا و مقاوم به بیماریها و غیره به کمک کشت سلول و بافتهای گیاهی به سرعت ارقام موردنظر ایجادوتکثیر میشوند درطول دهه گذشته مطالعات بی شماری نشان دادند که تنوع سوماکلونال و گامتوکلونال ایجاد شده به وسیله in vitro سلولهای گیاهی نیز میتوانند منشا تنوع ژنتییک قابل بهره برداری دربرنامه های اصلاح گیاهان مقاوم به عوامل مختلف سلکسیون بیماریها، استرسهای محیطی و غیره باشند کاربرد این تکنیک ها درحال حاضر منجر به تولید گیاهانی که به استرسهای ویژه محیطی مثل شوری، خشکی و سایرعوامل سلکسیون ازقبیل پاتوژن ها و علف کشها مقاوم هستند گردیده است استراتژی بکارگیری تنوع سوماکلونال یا گامتوکلونال براستفاده ازبهترین ارقام مورد دسترس به منظور گزینش برای یک صفت خاص که درگیاهان باززایی شده ازسلولهای گیاهی کشت شده دیده میشود استوار است که درآن ژنوتیپهای جدید نه تنها واجدصفات واریته های مادری هستند بلکه یک صفت متناسب زراعی علاوهب رصفات قبلی ازقبیل مقاومت به یک نوع بیماری یا شوری و غیره را نیز دارا هستند با کاربرد این تکنیک محدودیت های روشهای کلاسیک اصلاح نباتات ازقبیل کاهش باروری دردورگ گیریهای دور کمبود تنوع ژنتیکی و یا طولانی شدن فرایندهای دورگ گیری و گزینش برطرف خواهند شد