بررسی اثرات دماهای پایین در مراحل اولیه رشد ارقام مختلف برنج

به منظور بررسی اثرات دمای پایین بر روی خصوصیات جوانه زنی برنج و شناسایی ارقام مقاوم ، آزمایشی به صورت فا کتوریل در قالب طرح کام ً لا تصادفی با دو فا کتور رقم در ۲۶ سطح (رسمی-‐ صدری دم زرد‐- قرمزی صدری‐- شفق‐- چپرسر ۵ ‐- گرده زنجان‐ -آمل 3- LD183- کادوس‐- گرده محلی ‐- فجر -‐ چمپا ۶-‐ نعمت ‐- لاین6- کوهرنگ ‐- طارم دمسیاه -‐ دمسیاه الشتر ‐- چپرسر دیلمانی -‐ ند ا -‐ اوند ا ‐- ساحل ‐- دمسیاه ویسان -‐ هاشمی درود ‐- عنبر بو ایلام ‐- بینام محلی- ساری چلیتیک) و فاکتور درجه حرارت با چهار سطح دمایی ( 5-10-15-25 درجه سانتی گراد ) تحت شرایط کنترل شده با سه تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور‐ معاونت مازندران -‐ (آمل) به اجرا درآمد . پس از پایان هر دوره صف اتی از قبیل درصد جوانه زنی ، سرعتجوانه زنی، طول ریشه چه ، طول ساقه چه و درصد بذرهای خسارت دیده بر اساس سیستم ارزیابی استاندارد برنج اندازه گیری شدند . نتایج حاصله نشان داد که در کلیه صفات اندازه گیری شده اثر دما، رقم و اثر متقابل دما و رقم در سطح احتمال ۱ در صد معنی دار بود . به طور کلی اعمال تنش سرما موجب کاهش مقادیر تمامی صفات مورد بررسی شدند. همچنین نتایج جدول همبستگی نشان می دهد که درصد خسارت بذر با تمامی صفات دیگر همبستگی منفی و معنی داری در سطح احتمال ۱ درصد دارد که طول ساقه چه با (**77%-=r) بیشترین همبستگی منفی را نشان می دهد. به طور کلی چنین نتیجه گیری می شود که ارقام کوهرنگ، طارم دمسیاه و گرده زنجان جزء ژنوتیپ های مقاوم و ارقام اوندا و چپرسر دیلمانی جزء ژنوتیپ های حساس به تنش سرما در مرحله جوانه زنی به حساب می آیند.

کلیدواژه ها:

برنج ، دمای پایین ، جوانه زنی ، ریشه چه ، ساقه چه