تاثیر مدیریت نیتروژن بر عملکرد دانه، تغییرات غلظت نیتروژن و رنگ برگ برنج

به منظور بررسی تاثیر مقادیر و نوبت بندی کود نیتروژن بر تغییرات غلظت نیتروژن و رنگ برگ و عملکرد برنج رقم خزر (Oryza sativa L.) در یک خاک شالیزاری با بافت سبک در استان گیلان ، آزمایشی در قالب طرح بلو ک کامل تصادفی با سه تکرار در سال ١٣٨٢ به اجرا در آمد. در این آزمایش ٦ تیمار : شاهد (بدون استفاده از کود نیترو ژن)، تیمار دوم ٤٠ (پایه)، تیمار سوم ٤٠+ ٤٠ (پایه +اواسط پنجه زنی )، تیمارچهارم ٤٠+ ٢٠+ ٢٠ (پایه+اواسط پنجه زنی+تشکیل خوشه )، تیمار پنجم ٦٠ + ٦٠ (پایه+اواسط پنجه زنی) و تیمار ششم ٦٠ + ٣٠+٣٠ (پایه+اواسط پنجه زنی+تشکیل خوشه ) کیلوگرم نیترو ژن در هکتار (از منبع اوره) مورد مقایسه قرار گرفتند . طی ٨ مرحله با فاصله هر ١٠ روز یک بار از ٢٩ روز پس از نشاء کاری رنگ برگ (توسط کلروفیل متر ) و غلظت نیترو ژن(براساس روش کجلدال) بالاترین برگ کاملا توسعه یافته گیاه برنج اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مصرف کود نیترو ژندر مرحله نشا کاری باعث افزایش رنگ و غلظت نیترو ژن بالاترین و کامل ترین برگ برنج رقم خزر در ابتدای مرحله پنجه زنی ( ٢٩ روز پس از نشاء کاری) شد. در این مرحله بالاترین رنگ و غلظت نیتر وژن برحسب واحد سطح و وزن برگ (به ترتیب 47/4 و 46/6 ، 1/9 گرم بر متر مربع ، 40/5 و 39/5 گرم بر کیلوگرم ، ) در تیمار ششم و پنجم مشاهده شد . غلظت نیترو ژن و رنگ برگ بعد از این مرحله کاهش یافت به طوری که مصرف کود نیترو ژن در اواسط پنجه زنی در تیمار های سوم تا ششم تاثیری بر صفت های فوق نداشت . اما مصرف کود نیتروژندر ابتدای رشد زایشی در تیمار های با سه نوبت کوددهی (چهارم و ششم) باعث ا فزایش چشم گیر رنگ و غلظت نیترو ژن برحسب واحد سطح و وزن برگ (به ترتیب 1/98 گرم بر متر مربع ، 33/6 و 31/3 گرم بر کیلوگرم ، 39/4 و 39/9 در 79 روز پس از نشاء کاری) تا ٥ روز بعد از مرحله گلدهی ( ٧٤ روز پس از نشاء کاری) در این دو تیمار شد . احتمالا این موضوع باعث افزا یش معنی دار عملکرد دانه در تیمار ششم و چهارم ( ٤٨٣٢ و ٤٦٦٨ کیلوگرم در هکتار) نسبت به تیمار های سوم و پنجم با دو نوبت کوددهی ( ٤١٩١ و ٤٣٦٨ کیلوگرم در هکتار ) و تیماردوم و شاهد ( ٣٠٦٢ و ٣٤٤٦ کیلوگرم در هکتار) شده است . بنابراین جهت کسب عمل کرد بالاتر برنج رقم خزر در خاک های با بافت سبک استان گیلان مصرف سه نوبت کود نیتروژن توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

برنج ، نوبت بندی کود نیتروژن ، کلروفیل متر