بررسی وضعیت به زراعی و موفولوژیکی لاین های مختلف تریتیکاله و تریتی پیرم

تاریخ کاربرد گندم و تهیه آرد و نان به ۵ قرن قبل از میلاد بر می گردد. از آن زمان تاکنون تغییرات و پژوهش های زیادی روی این محصول استرا تژیک جهانی شده است . در راستای اصلاح گندم محققین توانستند از تلاقی گندم و چاودار آمفی پلوئید جدید و مصنوعی تریتیکاله را بدست آورند ، که از نظر برخی صفات از گندم برتری دارد و تریتی پیرم (AABBE^bE^b، 42=6x=2n) عضو جدید خانواده گندم حاصل دورگ مصنوعی بین گندم دوروم (AABB، 28=4x=2n) و علف شور ساحلی (E^b E^ b ، 14=2x=2n) است که در سال های اخیر برای مقابله با تنش های محیطی به و یژه شوری تولید شده است . جهت مقایسه وضعیت به زراعی و مورفولو ژیکی لاین های این غله جدید در مقایسه با تریتیکاله طرحی در قالب بلوک های کامل تصادفی با ۴ تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر انجام گرفت . اگرچه میانگین لاین های تریتی پیرم برای صفات تعداد دانه در گلهای کناری ، تعداد دانه در سنبلچه ، وزن هزار دانه (گرم )، طول خوشه (سانتی متر )، تعداد سنبلچه، تعداد کل دانه در خوشه ، شاخص برداشت (%)، عملکرد دانه (گرم) کمتر از لاین های تریتیکاله بود اما میزان باروری قابل قبولی (72-65درصد) داشتند . از طرفی میانگین لاین ها ی تریتی پیرم برای صفات وزن کاه (گرم)، طول برگ اصلی (سانتی متر)، تعداد خوشه در بوته و تعداد پنجه بیشتر از لاین های تریتیکاله بود . لاین های تریتی پیرم دیررس بوده و نسبت به لاین های تریتیکاله برای ظهور خوشه به زمان بیشتری نیاز داشتند. عدم وجود تفاوت معنی دار بین لاین های تریتیکاله و تریتی پیرم از لحاظ عملکرد بیولو ژیک حکایت از توان رقابت لاین ها ی تریتی پیرم با لاین های تریتیکاله از نظر علوفه دارد . میانگین گروه لاین ها تریتیپبرم با تریتیکاله نشان داد که لاین های تریتی پیرم از نظر فتوسنتزی و رشد رویشی مانند لاین های تریتیکاله می باشند ولی از نظر تولید دانه که با رفع اختلالات کروموزومی آن ها با تداوم انتخاب و کارهای اصلاحی می تواند به عنوان غله ای جدید با پتانسیل مقاومت به تنششوری همراه با عملکرد مناسب مطرح شوند.

کلیدواژه ها:

مورفولوژیکی ، تریتیکاله ، تریتیپبرم ، شاخص برداشت