تجزیه ژنتیکی برخی از صفات مورفولوژیک در گندم دوروم از طریق تجزیه میانگین نسل ها

تنش خشکی یکی از مهم ترین تنش های محیطی است که به شدت عملکرد دانه را تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به اینکه عملکرد دانه محصول اثر متقابل صفات زیادی از گیاه می باشد لذا ارزیابی صفات مورفولوژیک مرتبط با عملکرد دانه که از نظر ژنتیکی دارای پیچیدگی بسیار کمتری هستند می تواند در شرایط محیطی مختلف مورد استفاده قرار بگیرد . با استفاده از تلاقی دو لاین Oste-Gata به عنوان والد متحمل و Massara-1 به عنوان والد حساس به خشکی و تولید نسل های F2,F1 و F3 صفات مرتبط با قامت گیاه و برگ پرچم مورد تجزیه و تحلیل ژنتیکی قرار گرفتند. این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو شرایط آبیاری بدون تنش و تنش رطوبتی انتهای فصل اجرا گردید . تجزیه میانگین نسل ها با استفاده از آزمون مقیاس مشترک انجام شد . برای کلیه صفات مدل سه پارامتری [d] و m, و [h] بهترین برازش را نشان داد . اگرچه هر دو نوع اثرات افزایشی و غالبیت در بروز و نمود صفات مختلف در هر دو شرایط محیطی نرمال و تنش خشکی دخالت داشتند اما توجه به اثرات مختلف و اجزای تنوع نشان داد که جزء غالبیت موثرتر از جزء افزایشی بوده و صفات ارتفاع بوته ، طول برگ پرچم و طول پدا نکل دارای واریانس غالبیت بیش از واریانس افزایشی بودند. لذا استفاده از این صفات در برنامه های انتخاب مفید نخواهد بود . در این مطالعه هیچگونه اثرات اپیستازی دیده نشد که نشان دهنده عدم وجود اثرات متقابل ژن ها در توارث این صفات در جمعیت در حالتفرق حاصل از این تلافی می باشد. کنترل ژنتیک ی صفات در هر دو شرایط محیطی مشابه بود و م حیط اثرات ژنی را در صفات مورد مطالعه تغییر نداد.

کلیدواژه ها:

گندم دوروم ، ژنتیک ، مورفولوژیک